Zowat 1 miljoen Syrische vluchtelingen zijn naar Syrië teruggekeerd na val van president Assad
In dit artikel:
In de negen maanden sinds de val van Bashar al‑Assad zouden ongeveer 1 miljoen Syrische vluchtelingen naar huis zijn teruggekeerd, meldt de UNHCR. Tegelijk verblijven naar schatting nog zo’n 4 miljoen Syriërs als vluchteling in het buitenland (waaronder circa 20.000 in Nederland) en meer dan 7 miljoen mensen zijn intern ontheemd. Onder vluchtelingen in Arabische landen overheerst de wens om terug te keren, maar de VN waarschuwt dat velen bij terugkeer geconfronteerd worden met verwoeste woningen, kapotte infrastructuur, weinig werkgelegenheid en een fragiele veiligheidssituatie. VN‑hoofd Filippo Grandi riep daarom landen, bedrijven en de Syriërs in het buitenland op de wederopbouw te steunen: “Dit is een zeldzame kans om een van de grootste vluchtelingencrisissen van de wereld op te lossen.”
Gisteren hield de Syrische interim‑president en voormalige rebellleider Ahmed al‑Sharaa een toespraak bij de Verenigde Naties in New York, waarin hij pleitte voor opheffing van internationale sancties, garanties voor rechten van alle Syriërs en het aantrekken van buitenlandse investeringen. Al‑Sharaa benadrukte dat zijn regering inspanningen levert om het land te laten herleven en kondigde aan dat er onderzoeksteams zijn ingesteld naar recente geweldsincidenten; hij beloofde betrokkenen voor het gerecht te brengen. Tegelijk zijn er beschuldigingen van sektarisch geweld: eerder dit jaar vielen in uitbarstingen in onder meer Sweida en kustgebieden honderden doden, en gewapende groepen met banden met de nieuwe autoriteiten worden genoemd bij wreedheden tegen Druzen en Alawieten.
Ook geopolitiek speelde aan: Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei dat er gewerkt wordt aan een veiligheidsakkoord met Syrië; al‑Sharaa bevestigde onderhandelingen maar stelde dat dat geen normalisatie betekent. Een Israëlische verklaring noemt demilitarisering van het zuidwestelijke grensgebied en bescherming van de Druzen als voorwaarden.
Al‑Sharaa zei bovendien dat de nieuwe autoriteiten de grootschalige productie van de amfetamine‑achtige drug Captagon — die het regime van Assad volgens experts van inkomsten tot zo’n 10 miljard dollar per jaar voorzag — hebben opgerold en fabrieken hebben gesloten. Hij drong er bij westerse landen op aan sancties uit het Assad‑tijdperk te schrappen; de Amerikaanse president Trump kondigde in mei al aan veel sancties te willen opheffen, maar de strengste maatregelen die het Congres in 2019 invoerde vergen nog een stemming om definitief te verdwijnen.
De val van Assad en de machtswisseling verdeelt de Syrische diaspora: in New York stonden pro‑ en anti‑regime demonstraties tegenover elkaar, terwijl duizenden in Damascus de VN‑toespraak via grote schermen volgden. Persoonlijke verhalen weerspiegelen die breuk: sommigen zien hoop en een nieuw begin, anderen vrezen vervolging en herinneren aan vroegere gewelddadige banden van strijdgroepen.