Zorgen over recycle-afspraken voor 'vies' beton
In dit artikel:
Nederland wil de betonsector verduurzamen en meer betonafval hoogwaardig hergebruiken, maar betrokken bedrijven twijfelen of de doelen haalbaar zijn. Beton vergt veel zand en grind — grondstoffen die schaarser worden — en de cementproductie maakt de sector verantwoordelijk voor zo’n 8% van de wereldwijde CO2-uitstoot. Daarom sloten bedrijfsleven, ministeries en Rijkswaterstaat in 2018 het Betonakkoord met afspraken over minder milieu-impact, CO2-reductie en hergebruik van betonpuin.
In de praktijk gaat het om betere scheiding bij sloop zodat beton apart blijft van ander puin en op locatie of bij recyclingbedrijven kan worden verwerkt tot grondstoffen voor nieuw beton. Recyclingbedrijf Renewi ontwikkelde een methode om beton te scheiden in gerecycled grind, zand en cementsteen; producenten als Albeton gebruiken betongranulaat al in nieuwe mengsels. Technisch gezien is hoogwaardig recyclen mogelijk, zeggen experts uit de keten.
Toch staat de doelstelling — dat in 2030 al het vrijkomende betonpuin hoogwaardig wordt hergebruikt — onder druk. Sloopbedrijven en brancheverenigingen wijzen op ontbrekende verplichtingen in de bouwregelgeving: er bestaan nog geen eisen die nieuw beton verplicht een bepaald percentage gerecycled materiaal voorschrijven. Daardoor ontbreekt vaak de vraagkant. Bovendien wordt veel puin niet naar betonfabrieken gestuurd maar hergebruikt als fundering in wegen, iets wat producenten als ‘een manier om er vanaf te komen’ noemen.
Voorzitter van het Betonakkoord Jacqueline Cramer blijft optimistisch: ze wil techniek verbeteren, aanbod wettelijk borgen en via opdrachtgevers de vraag aanjagen. Er ligt een wetsvoorstel met strengere milieu-eisen voor weg- en waterbouw dat naar verwachting in 2027 ingaat en opdrachtgevers moet stimuleren meer gerecycled beton te gebruiken. Critici waarschuwen echter dat alleen marktwerking te langzaam werkt en dat zonder stevige overheidssturing de ambities niet in 2030 — en mogelijk zelfs niet vóór 2050 — zullen worden gehaald.