Zo proberen politici jongeren te strikken op TikTok. 'Oh God, Baudet'
In dit artikel:
In een lokaal van ROC Firda in Sneek bekijken vijftien ICT‑leerlingen—voor het merendeel eerste‑stemmers—politieke TikTok‑filmpjes en bespreken ze wat dat met hen doet. Ongeveer de helft volgt het nieuws regelmatig, het vertrouwen in traditionele media is laag, maar bijna iedereen gebruikt TikTok. De leerlingen zien sociale media als een versterker van bestaande opvattingen: het algoritme toont vooral wat al overeenkomt met je eigen ideeën, en tegenstanders kom je zelden tegen — in de klas gebeurt dat volgens hen ook in gesprekken.
Verschillende partijen proberen jongeren op TikTok te bereiken, met uiteenlopende strategieën en effecten. CDA‑leider Henri Bontenbal kiest voor rechttoe‑recht‑aan uitleg van drie kernpunten; zijn directe blik in de camera wekt bij de studenten vertrouwen, maar ze missen concrete details over hoe die doelen bereikt moeten worden. Caroline van der Plas (BBB) verscheen dansend op een concert en laat zo een menselijke kant zien; dat werkt voor imago, maar overtuigt volgens de leerlingen niet over beleid. GroenLinks/PvdA gebruikt memes en glitter om het demissionaire kabinet te bespotten—dat is leuk en aantrekkelijk om te volgen, maar bevat volgens docent en enkele leerlingen weinig over het eigen programma.
De reacties worden scherp wanneer Thierry Baudet van FvD in beeld komt: zijn polariserende, zelfverzekerde stijl wekt afkeer bij veel leerlingen; ze zien hem als iemand die vooral zijn bestaande achterban aanspreekt. Geert Wilders (PVV) krijgt waardering voor de perfecte montage en het emotionele muziekje dat zijn boodschap versterkt, maar ook hier ontbreekt volgens de klas context: de vorm is sterk, de inhoud minder transparant.
Algemeen oordeel van de klas: TikTok kan imago en betrokkenheid vergroten door persoonlijke, visuele en muzikale middelen; het platform dwingt korte, krachtige content af waardoor nuance en diepgang vaak ontbreken. Sommige filmpjes wekken nieuwsgierigheid naar meer informatie, andere blijven oppervlakkig of zetten vooral tegenstanders neer. De studenten erkennen dat goed geproduceerde video’s effect hebben — montage, muziek en charisma tellen zwaar — maar vertrouwen het platform niet als primaire bron voor betrouwbare politieke informatie.
Praktische consequenties: bijna alle leerlingen zijn van plan te stemmen, maar meer dan de helft weet nog niet op wie. Voor verdere oriëntatie noemen ze tools als de Stemwijzer; TikTok beschouwen ze niet als betrouwbaar voor beleidsinformatie. Politieke campagnes die jongeren willen bereiken, zullen dus op TikTok moeten balanceren tussen entertainment en inhoud, maar het is onduidelijk of korte video’s op zichzelf het politieke besluitvormingsproces van jongeren substantieel veranderen.
Korte context: twee jaar geleden was TikTok omstreden vanwege privacyzorgen, maar inmiddels gebruiken bijna alle partijen het platform om jonge kiezers te benaderen. De Sneker klas illustreert dat zulke online pogingen wel zichtbaarheid en imago kunnen opleveren, maar dat ze zelden voldoende zijn om twijfelende jongeren inhoudelijk te overtuigen.