Zo help je als praktijkondersteuner senioren meer bewegen
In dit artikel:
Veel ouderen ervaren bewegen als plezierig en merken dat het hun fitheid verbetert, maar voor velen is het moeilijk om een activiteit te vinden die past bij hun fysieke niveau. Praktijkondersteuners kunnen hierin een sleutelrol spelen: zij kunnen ouderen ondersteunen, motiveren en doorverwijzen naar passend aanbod in de buurt, al dan niet via een buurtsportcoach. Nieuwe landelijke afspraken (zoals het Gezond en Actief Leven Akkoord, het Integraal Zorgakkoord en het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord) vergroten bovendien de mogelijkheden om lokaal beweegaanbod voor senioren te ontwikkelen.
Waarom bewegen belangrijk is
Regelmatige beweging verlaagt het risico op aandoeningen en ernstige valincidenten, bevordert zelfredzaamheid en beperkt de ziektelast bij bestaande aandoeningen. Desondanks behalen veel ouderen de beweegrichtlijnen niet. Belemmeringen zijn vaak angst voor pijn, vallen of hartklachten, of het idee dat ze het niet volhouden. Voor de meeste senioren zijn er echter veilige mogelijkheden om op eigen niveau meer te bewegen.
Waar beweging vandaan komt
Voor veel ouderen komt het merendeel van de dagelijkse activiteit uit huiselijke bezigheden en verplaatsingen: huishoudelijk werk, tuinieren, wandelen en fietsen vormen samen een groot deel van de energieuitgave. Alleen wanneer zulke activiteiten minimaal matig intensief zijn, leveren ze echte gezondheidswinst op. Daarom is het zinvol om te kijken hoe alledaagse taken en gerichte oefeningen thuis zwaarder kunnen worden gemaakt of aangevuld.
Hoe professionals kunnen helpen
De praktijkondersteuner kan stapsgewijs werken, bijvoorbeeld met instrumenten als de Beweegcirkel, om een patiënt geleidelijk op weg te helpen naar meer dagelijkse beweging en concrete thuisoefeningen voor te schrijven. Georganiseerde groepsactiviteiten bieden extra sociale betrokkenheid en professionele begeleiding, wat de veiligheid en het effect op conditie vergroot.
Lokale organisatie en verwijzing
Het vinden van passend lokaal aanbod blijft voor veel ouderen lastig. Buurtsportcoaches hebben vaak overzicht van het actuele aanbod of kunnen een wijkgerichte inventarisatie maken, bijvoorbeeld met de Wijktekening van Kenniscentrum Sport & Bewegen. Gemeenten spelen een groeiende rol in de ketenaanpak van valpreventie en in het stimuleren van structureel sport- en beweegaanbod; voorbeelden zoals Amersfoort tonen dat gerichte inzet ouderen effectief bereikt.
Betaalbaarheid en financiering
De kosten variëren sterk: commerciële aanbieders zijn vaak duurder dan verenigingen, maar losse lessen zijn vaak laaggeprijsd. Veel gemeenten subsidiëren buurtsportcoaches en programma’s als Meer Bewegen voor Ouderen. Er bestaan ook gemeentelijke regelingen en soms een gemeentepolis voor mensen met laag inkomen die (delen van) beweegactiviteiten vergoedt.
Kortom: met gerichte begeleiding, gebruik van lokale netwerken en beschikbare instrumenten kunnen praktijkondersteuners en buurtsportcoaches ouderen beter verbinden aan veilig, passend en betaalbaar beweegaanbod, wat zowel gezondheid als zelfredzaamheid vergroot.