Zijn de uitlatingen van Bob Vylan in Paradiso strafbaar? 'Zijn woorden zijn een constatering'
In dit artikel:
Tijdens een optreden zaterdagavond in Paradiso herhaalde zanger Bobby Vylan (Pascal Robinson‑Foster) van het Britse punkrapduo Bob Vylan grove en provocerende uitspraken over het Israëlische leger en zionisten, waaronder de leus “Death to the IDF”, oproepen om zionisten “op straat” op te zoeken en een verwijzing naar de vermoorde Amerikaanse activist Charlie Kirk. Het optreden — kort nadat Vylan al onder vuur lag na Glastonbury — leidde tot verontwaardiging, tientallen meldingen en toezeggingen tot aangifte bij de politie; Cidi stelde dat er is opgeroepen tot geweld.
Juridisch gezien is het echter onzeker of deze uitingen strafbaar zijn. Strafrechtadvocaat Gerard Spong wijst erop dat Europese jurisprudentie een brede bescherming geeft aan vrijheid van meningsuiting, ook voor uitingen die choqueren, verstoren of kwetsen. Volgens hem en strafrechtadvocaat Stijn van Merm wordt bij mogelijke uitingsdelicten vaak een driefasen‑toets toegepast: welk concrete inhoud heeft de uitspraak, is er een opzet of doel om te veroorzaken (zoals aanzetten tot geweld), en past de uiting binnen een ruimere context — bijvoorbeeld artistieke expressie.
Die context speelt een belangrijke rol: het gebeurde tijdens een muziekoptreden binnen genres (punk en rap) die traditioneel scherp en confronterend zijn. Dat werkt in het voordeel van de artiest als hij zich op artistieke vrijheid beroept. Tegelijkertijd erkennen de advocaten dat sommige uitspraken ambigue zijn en dat het verschil tussen aanzetten tot geweld en grove, politiek geladen retoriek soms moeilijk te trekken is. Voorbeelden uit recente rechtspraak — zoals de zaak rond Delano Felter en eerdere veroordelingen in politiek geladen uitspraken — tonen dat het beoordelingskader fragiel en casuïstisch is.
Concreet is de uitspraak “zoek ze in de straat” volgens deskundigen interpreteerbaar: het kan zowel een oproep tot confrontatie of geweld zijn als een oproep tot confrontatie in de zin van debat of protest. Ook zinnen als “if you talk shit, you will get banged”, die Vylan koppelde aan een bestaande songtekst en maakte met een schietgebaar, vallen volgens de juristen eerder in een grijs gebied waarin artistieke context en intentie zwaar meewegen.
Samengevat: de Paradiso‑uitlatingen veroorzaakten publieke verontwaardiging en juridische meldingen, maar strafrechtelijk vervolgen is niet vanzelfsprekend. Justitie zal moeten wegen wat precies is gezegd, met welke bedoeling en binnen welke artistieke en politieke context — een gebied waarin vrijheid van meningsuiting vaak ruim wordt geïnterpreteerd, maar niet onbegrensd is.