Ziekenhuizen bezorgd over opmars privéklinieken: 'Marktwerking niet houdbaar'
In dit artikel:
De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) waarschuwt dat de verschuiving van planbare zorg naar commerciële klinieken steeds groter wordt en vraagt politiek Den Haag om ingrijpen. In een brandbrief eisen ziekenhuizen “eerlijke bekostiging” en grenzen aan investeringen door private equity, uit vrees dat vooral regionale ziekenhuizen financieel in de knel komen. NVZ-voorzitter Ad Melkert stelt dat publieke middelen daardoor deels naar aandeelhouders (ook buitenlandse) vloeien.
Cijfers van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd tonen dat het aantal patiënten dat voor planbare ingrepen naar commerciële klinieken gaat is gestegen van circa 2,8 miljoen in 2021 naar ongeveer 3,6 miljoen vorig jaar. Volgens de NVZ ontstaat hierdoor oneerlijke concurrentie: klinieken nemen relatief eenvoudige, rendabele behandelingen over, terwijl ziekenhuizen de duurdere spoedeisende hulp en intensive care moeten blijven financieren. Die selectie van ‘makkelijke’ zorg — vaak aangeduid als cherry picking — zou ziekenhuizen hun inkomstenbasis ontnemen en wachtlijsten, werkdruk en personeelstekorten verergeren.
De NVZ bekritiseert ook verdienmodellen bij sommige klinieken, met nadruk op productie en winst en het gebruik van agressieve marketing. Ziekenhuizen vrezen dat investeerders en beursaandeelhouders dit stimuleren. Zelfstandige Klinieken Nederland (ZKN), onder leiding van Hanneke Klopper, noemt de brandbrief voortijdig en vindt dat problemen eerst in overleg besproken hadden moeten worden. Klopper erkent dat winstbejag kan spelen, maar wijst erop dat klinieken aan kwaliteitseisen gebonden zijn en kan bijdragen aan efficiëntere zorgverlening. Ook bestrijdt zij dat klinieken massaal personeel wegkapen: volgens de ZKN is de personeelsuitstroom naar en instroom uit ziekenhuizen in balans, en kunnen klinieken juist helpen bij het opvangen van schaarste.
Kortom: conflicterende belangen tussen publieke ziekenhuizen en commerciële klinieken leiden tot politieke vragen over financiering, markwerking en de rol van private investeerders in de Nederlandse zorg.