Zes onderzoeken naar de beweegvriendelijke omgeving in de praktijk
In dit artikel:
In 2022 heeft regieorgaan SIA via de KIEM Sport-subsidie zes praktijkonderzoeken gefinancierd die de effectiviteit van beweegvriendelijke openbare ruimtes in Nederland onderzoeken. Deze onderzoeken, uitgevoerd door verschillende hogescholen en gemeenten, richten zich op het stimuleren van beweging en sociale participatie in diverse doelgroepen en settings.
In Almere onderzocht AERES Hogeschool het speelgedrag van kinderen op avontuurlijke speelplekken. Dit leidde tot zes bouwstenen, waaronder variatie in speelmaterialen, het betrekken van lokale organisaties en het belang van weersinvloeden en sociale aanwezigheid voor een succesvolle speelomgeving.
In Lingewaard evalueerde de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Sportzones, waar verkeersaanpassingen, sportvoorzieningen, sportaanbod en samenwerking centraal staan. Resultaten laten zien dat deze zones bijdragen aan verkeersveiligheid en het gebruik stimuleren, zeker wanneer evenementen worden georganiseerd die volgens het principe ‘zien bewegen doet bewegen’ mensen activeren.
Voor ouderen onderzochten Fontys Hogeschool en partners beweegtuinen in Venlo en Venray. Uit dit onderzoek blijkt dat beweegvoorzieningen zonder begeleide activiteiten nauwelijks gebruikt worden. Een combinatie van goede fysieke voorzieningen én georganiseerde activiteiten blijkt essentieel om ouderen sociaal en beweeglijk te betrekken.
In Wageningen keek Hogeschool Utrecht naar beweegactiviteiten voor vluchtelingen vanaf het lokaal asielzoekerscentrum. Na verdrinkingsgevallen werd zwemveiligheid voorlichting verbeterd en fietslessen onderzocht. Deze lessen versterken emancipatie, sociale verbinding en mobiliteit van vluchtelingen en worden door vrijwilligers organisatorisch ondersteund.
De Haagse Hogeschool onderzocht het project MOVe WITh, dat interactieve beweegroutes voor ouderen nabij zorginstellingen evalueerde. Daarbij werden aanbevelingen gedaan om het gebruik van dergelijke routes te stimuleren en uit te breiden.
In IJsselstein onderzocht Hogeschool Utrecht een inclusieve speeltuin waar kinderen met een beperking aanvankelijk weinig kwamen. Door orgware-aanpassingen – zoals ouderbetrokkenheid, communityvorming en speciale speelactiviteiten – nam het inclusieve gebruik toe en verstevigde de samenwerking tussen professionals en gemeente.
De onderzoeken tonen aan dat succes bij het creëren van beweegvriendelijke ruimtes niet alleen afhangt van fysieke voorzieningen (hardware), maar ook van adequaat sport- en beweegaanbod (software) en effectieve samenwerking en begeleiding (orgware). Op basis van deze inzichten zijn praktische adviezen, stappenplannen en interactieve tools beschikbaar gesteld voor gemeenten, professionals en initiatieven die de leefomgeving willen verduurzamen door beweging te stimuleren. Meer informatie en hulpmiddelen zijn te vinden via kennis- en sportwebsites zoals Kenniscentrum Sport & Bewegen en Beweegvriendelijke Buurt.