Zelfzorgmedicatie zonder bijsluiter te lezen kan gevaarlijk zijn, waakhond waarschuwt gebruikers
In dit artikel:
Meer dan de helft van de Nederlanders leest de bijsluiter van vrij verkrijgbare medicijnen niet, waarschuwen Europese geneesmiddelenautoriteiten en het CBG in een nieuwe campagne. Het gaat om middelen als paracetamol, neussprays, maagzuurremmers en ontstekingsremmers die je zonder recept bij apotheek, drogist of supermarkt kunt kopen. Uit onderzoek van Nivel gebruikt 95% wel eens paracetamol, 50% een neusspray en 48% andere pijnstillers zoals ibuprofen of diclofenac, maar veel mensen slaan de bijsluiter over: 55% leest die alleen bij onbekend gebruik, 26% af en toe en 7% nooit.
De waakhond benadrukt dat onjuiste dosering en te langdurig gebruik concrete risico’s geven. Lareb ontving vorig jaar zo’n zeshonderd meldingen; ongeveer de helft betrof producten die zonder recept zijn verkocht. Huisarts Frans Sturm en CBG-voorzitter Ton de Boer wijzen vooral op kwetsbare groepen: ouderen lopen meer kans op lever- en nierproblemen door paracetamol en ibuprofen, en mensen met bijvoorbeeld hartfalen kunnen beter geen NSAID’s gebruiken. Ook waarschuwen artsen voor rebound bij sommige decongestiva: neussprays met xylometazoline veroorzaken bij gebruik langer dan een week juist meer verstopte neus, en uit het Nivel-onderzoek blijkt dat 20% zo’n spray een tot twee weken gebruikt en 12% langer.
Maagzuurremmers blijken ook vaak te lang te worden genomen; 27% gebruikt ze langer dan de aanbevolen twee weken. Daarnaast verandert de informatie in bijsluiters regelmatig door nieuwe onderzoeksresultaten, en iemands eigen gezondheidssituatie kan aanpassen wat veilig is — daarom is het lezen ervan relevant, aldus het CBG.
Artsen hopen dat de campagne mensen aanzet eerst goed naar de bijsluiter te kijken en bij lichte, voorbijgaande klachten eerst zelfzorg te proberen. Dat voorkomt onnodige druk op de huisartspraktijken, terwijl goed gebruik van zelfzorgmiddelen wel degelijk nuttig en veilig kan zijn als je je aan de richtlijnen houdt.