Zelensky zit 'in perfecte storm', nu alles tegen Oekraïne samenkomt
In dit artikel:
"Een hele slechte samenloop van omstandigheden," zegt Clingendael-analist Bob Deen over de huidige positie van Oekraïne: het land zit volgens hem in een 'perfecte storm' waarin militaire tegenslagen, bestendige bombardementen op de energie-infrastructuur en een zware binnenlandse politieke crisis elkaar versterken.
Militair staat Oekraïne onder druk, met name rond Pokrovsk in de Donbas — een ooit belangrijk logistiek knooppunt dat nu uitgevochten wordt in een bloedige prestigeslag die de Oekraïense controle op korte termijn kan bedreigen. Tegelijk vallen Russische aanvallen herhaaldelijk elektriciteitsinstallaties aan, waardoor burgers vaak in het donker en de kou zitten.
De politieke crisis draait om een groot corruptieschandaal bij het ministerie voor kernenergie: bij aanbestedingen voor de beveiliging van energie-installaties zou ongeveer vijftien procent zijn afgesluisd, naar schattingen rond 100 miljoen dollar. Centraal staat zakenman Timoer Minditsj, een goede bekende van president Zelensky, die het land kon verlaten vlak voordat de corruptiebestrijders hun bevindingen publiceerden. Onderzoekscassettes bevatten volgens de aanklagers verwijzingen met de codenaam "Alibaba", mogelijk doelend op Andriy Jermak — de machtige chef-staf van de presidentiële administratie. Jermak heeft veel invloed en wordt binnen en buiten Oekraïne bekritiseerd vanwege zijn geconcentreerde macht en nauwe banden met zakelijke kringen. Voor Zelensky betekent dit een politieke noodsituatie waarin hij snel moet handelen; het parlement debatteert erover zodra hij terug is uit Turkije.
Op het diplomatieke vlak is er extra druk vanuit de Verenigde Staten. Trumps speciale gezant Witkoff ontmoette Zelensky recent in Turkije en vloog daarna naar Moskou met een niet-gelijktijdig uitgelekt 28-puntenplan. Volgens Deen wijzen zowel dat plan als een bezoek van een hoge Pentagon-delegatie aan Kyiv erop dat de VS betrokken blijven, maar nu voorzichtiger opereren — mede geleerd van het vredesproces rond Gaza — en rekening houden met meerdere partijen. De Amerikaanse aanwezigheid is volgens Deen ook een signaal dat de situatie op het slagveld verre van rooskleurig is.
De combinatie van frontproblemen, energie-uitval en een corruptieschandaal rond naaste medewerkers van de president ondermijnt steun en bestuur op een kritiek moment in de oorlog. Toch ziet Deen ook positieve signalen: politie en toezichthouders doen hun werk, bewijsmateriaal wordt onderzocht en burgers protesteren ondanks de moeilijke omstandigheden — wat volgens hem aantoont dat systemen werken en er maatschappelijk verzet tegen corruptie bestaat.