Zelensky laat NAVO-ambities varen in aanloop naar topoverleg Berlijn

In dit artikel:

President Volodymyr Zelensky heeft gezegd dat Oekraïne bereid is af te zien van het nastreven van NAVO-lidmaatschap in ruil voor juridisch bindende veiligheidsgaranties van westerse landen. De verklaring kwam voorafgaand aan een nieuwe ronde vredesbesprekingen in Berlijn met Amerikaanse gezanten, waaronder emissaris Witkoff en Jared Kushner. Zelensky presenteerde zulke garanties als een wezenlijk compromis om een nieuwe golf van Russische agressie te voorkomen.

De stap markeert een belangrijke koerswijziging: lange tijd gold toetreding tot de NAVO voor Oekraïne als dé verzekering tegen Rusland. In plaats daarvan wil Kiev bilaterale garanties van onder meer de Verenigde Staten, Europese partners, Canada en Japan, vergelijkbaar met het collectieve-veiligheidsprincipe van artikel 5 van het NAVO-verdrag, maar vastgelegd in bindende overeenkomsten. Zelensky benadrukte dat die juridische afdwingbaarheid cruciaal is.

Moskou eist al langer dat Oekraïne zijn NAVO-ambities opgeeft, troepen terugtrekt uit delen van de Donbas en geen buitenlandse (NAVO-)troepen toelaat. Ook zou president Poetin schriftelijke toezeggingen willen dat de NAVO niet naar het oosten uitbreidt, iets waarover Rusland eerder druk uitoefende.

De aanwezigheid van Witkoff in Berlijn wordt gezien als een signaal dat Washington mogelijkheden voor voortgang ziet. Zelensky zal de Amerikaanse gezanten persoonlijk spreken tijdens de geplande bijeenkomsten tussen Oekraïense, Amerikaanse en Europese functionarissen.