Zelensky en Europese leiders trekken vandaag naar Witte Huis: wat ligt op tafel? En wat is de kans op slagen?
In dit artikel:
Vandaag verzamelt zich in Washington een uitzonderlijke delegatie: de Oekraïense president Volodymyr Zelensky ontmoet president Donald Trump in het Witte Huis, gevolgd door gesprekken tussen Trump en zeven Europese leiders. De bijeenkomst, die extra beveiliging in de stad veroorzaakte, draait om pogingen om tot een vredesregeling voor de oorlog in Oekraïne te komen en om toelichting door Trump over zijn recente ontmoeting met Vladimir Poetin in Alaska.
Wie is er en hoe verloopt de dag: naast Zelensky zijn aanwezig Ursula von der Leyen (voorzitter Europese Commissie), Emmanuel Macron, Friedrich Merz, Giorgia Meloni, Keir Starmer, Mark Rutte en de Finse president Alexander Stubb. Het Witte Huis publiceerde een schema met aankomst- en gesprekstijden; Zelensky spreekt al vroeg met Trump, later volgt een gezamenlijke sessie met de Europese delegatie.
Kern van de gesprekken: Trump wil verslag uitbrengen over zijn ontmoeting met Poetin en aandringen op snelle stappen richting een vredesakkoord. Poetin deed in Alaska een concreet voorstel: als Oekraïne de nog niet volledig in Russische handen zijnde oblasten Donetsk en Loehansk volledig overlaat, zou Rusland in ruil de frontlijn in de zuidelijke provincies Zaporizja en Cherson bevriezen. Voor Rusland betekent dat het veiligstellen van de landverbinding naar de Krim. Zelensky heeft al aangegeven dit niet te willen omdat het de Oekraïense grondwet in de weg staat; Europa benadrukt dat territoriale beslissingen aan Oekraïne zelf toekomen.
Druk vanuit Washington neemt toe: verschillende Amerikaanse functionarissen stelden recent dat vrede zonder opgave van gebied onrealistisch is, en Trump suggereerde voorwaarden zoals afstand doen van de Krim en afzien van NAVO-lidmaatschap. Tegelijkertijd heeft Trump in korte tijd van koers veranderd: waar hij eerst sprak over een onmiddellijk staakt-het-vuren en sancties, wil hij nu direct naar een breed vredesakkoord zonder dat verdere sancties tegen Rusland centraal blijven staan. Analisten merken op dat Trump vooral wil vrijspelen voor meer aandacht op China en economische betrekkingen met Rusland.
Standpunten van Zelensky en Europa: Oekraïne en de Europese leiders willen vooral voorkomen dat Kyiv gedwongen wordt tot grote territoriale concessies. In een bijeenkomst van de 'Coalition of the Willing' gaven Europese landen hun steun aan Oekraïne, verwelkomden ze vredesintenties maar legden nadruk op een duurzame, eerlijke uitkomst. Europa zoekt ook duidelijkheid over welke veiligheidsgaranties de VS bereid zijn te bieden; Trump sprak van garanties die via bilaterale akkoorden vrijwel neerkomen op een collectieve veiligheidsbelofte, maar concrete details ontbreken nog.
Hoe realistisch is succes? Deskundigen waarschuwen dat Zelensky in een lastig keuzedilemma zit: concessies aan Rusland zullen politiek en constitutioneel moeilijk zijn, maar internationale druk om tot een akkoord te komen groeit. De aanwezigheid van Europese leiders toont eensgezindheid, wat Zelensky steunt, maar het verloop hangt af van hoe ver de VS en Europese partners bereid zijn te gaan aan veiligheidsgaranties en welke voorwaarden Rusland blijft stellen.
Achtergrond en risico’s: men wil een herhaling voorkomen van Zelensky’s eerdere, ongemakkelijke bezoek aan het Witte Huis waarin gesprekken escaleerden. De uitkomst van deze dag kan de contouren van een vredesproces sterk beïnvloeden — ofwel leidt het tot een haalbaar compromis met weinig onmiddellijke garanties, ofwel tot verdere verdeeldheid over de essentie van Oekraïense soevereiniteit.