Wordt het nu echt vrede in het Midden-Oosten? De voortekenen zijn niet zo goed
In dit artikel:
Na twee jaar en zes dagen lijkt de oorlog in Gaza in ieder geval stil te vallen: de belangrijkste directe doelstelling — de vrijlating van Israëlische gijzelaars en Palestijnse gevangenen — is bereikt. Israël viert de komst van de twintig nog levende Israëlische gijzelaars; aan Palestijnse zijde werden ongeveer 250 gevangenen vrijgelaten. Het Israëlische leger heeft zich teruggetrokken uit Gazaanse steden, waardoor er voorlopig geen Israëlische militaire doden meer vallen, en in Gaza is het schijnbaar tijdelijk rustig.
Tegelijkertijd is er een massale, omgekeerde verplaatsing op gang gekomen: tienduizenden tot mogelijk honderdduizenden mensen trekken vanuit het zuiden naar midden en noorden, langs volledig vernielde gebieden. Velen vragen zich af of hun huizen er nog staan. Er wordt gevierd temidden van puin, maar de toekomst is ongewis omdat het akkoord vooral een ruil over gevangenen regelde en veel fundamentele vragen doorschoof.
Centrale onduidelijkheden blijven: wie bestuurt Gaza, en onder welke voorwaarden? Een plan met twintig punten — genoemd in het artikel als het “twintigpuntenplan van Trump” — stelt een tijdelijke administratie voor van zogenoemde apolitieke technocraten en internationale experts, maar het is onduidelijk hoe die constructie zich verhoudt tot de Palestijnse Autoriteit op de Westelijke Jordaanoever en of die haar eigen staatsambities zou opgeven. Hamas zou volgens het plan geen rol meer mogen spelen, maar die voorwaarde is op papier gezet zonder reële garanties; al verschijnen er weer gewapende Hamasleden die lokale rivalen uitschakelen.
De vraag of Israël zich volledig terugtrekt of toch een blijvende militaire aanwezigheid in Gaza handhaaft, is onopgelost. Hoewel het plan annexatie of bezetting uitsluit, heeft premier Netanyahu er aangegeven dat hij geen vertrek van Israël ziet. Een internationale vredesmacht meldt zich vooralsnog niet; weinig landen lijken bereid blauwhelmen te sturen gezien de recente ervaringen.
Het vertrouwen ontbreekt. Het artikel schetst het conflict als een eeuwenlang brandpunt: sinds 1948 structureel geweld, wraakcycli en mensenrechtenschendingen. Als aanloop tot deze oorlog wordt genoemd dat Hamas ruim twee jaar geleden een terreuraanval pleegde met 1.195 doden; sindsdien zijn volgens het artikel zo’n 67.000 Gazanen omgekomen, veelal burgers, en concludeert de VN dat circa 80 procent van de gebouwen in Gaza verwoest is. Dit creëert volgens de auteur een generatie die kennis draagt van schade en wraak, waardoor de kans op nieuwe escalaties groot blijft.
Ook de situatie op de Westelijke Jordaanoever bemoeilijkt vrede: uitbreiding van Israëlische nederzettingen en politieke druk van hardliners die annexatie voorstaan verminderen ruimte voor een Palestijnse staat. Het laatste en misschien moeilijkste punt uit het plan is het oproepen tot een echte dialoog tussen Israëliërs en Palestijnen over een vreedzame, welvarende gezamenlijke toekomst — iets waar tot nu toe weinig praktische basis of vertrouwen voor bestaat.