Winkels mogen contant geld tussen 22:00 en 06:00 weigeren - overheid speelt met onze vrijheid

In dit artikel:

Het kabinet kondigt aan dat winkels tussen 22.00 en 06.00 uur contant mogen weigeren, ook nadat in 2027 een wettelijke “acceptatieplicht” voor contant geld wordt ingevoerd. Officieel gebeurt dit uit veiligheidsoverwegingen: nachtraden lopen volgens het kabinet meer risico op overvallen en ondernemers zouden niet verplicht moeten worden contant te accepteren. In het wetsvoorstel zelf staan daarnaast nog tal van andere uitzonderingen, waardoor de beoogde verplichting volgens critici in de praktijk weinig waard is.

De maatregel zit in een breder politiek dossier over de toekomst van contant geld. De acceptatieplicht wordt gepresenteerd als bescherming van toegankelijkheid en privacy, maar het voorstel bevat zoveel uitzonderingen dat het effect vrijwel uitgehold raakt. Tegenstanders zien dit als een bewuste stap richting de marginalisering en uiteindelijk afschaffing van contant geld — een ontwikkeling die al wordt versneld door banken en Europese instellingen die digitale betalingen promoten.

Kritiekpunten uit het artikel:
- De verantwoordelijkheid voor veiligheid wordt afgeschoven op winkeliers in plaats van op politie en justitie; beveiliging hoort via handhaving en preventie te lopen, niet door het beperken van betaalmiddelen.
- Veel kleine winkeliers en horecazaken hebben al beveiligingsmaatregelen (camera’s, kluizen, afstortsystemen, pin-only-kassa’s), waardoor het weigeren van contant betalen niet noodzakelijk is voor hun veiligheid.
- Het toestaan van weigering zet een precedent: een nachtkijk kan later ruimer worden geïnterpreteerd (bijv. weekenden, efficiëntie), waardoor contant gebruik stapsgewijs wordt ingeperkt.
- De maatschappelijke gevolgen zijn groot: vermindering van betaalvrijheid, aantasting van privacy en afhankelijkheid van digitale infrastructuur beheerd door banken en overheden, en verminderd vertrouwen in geld als algemeen aanvaard betaalmiddel.

Als achtergrond wijst het stuk op trends die het gebruik van contant geld al beperken: sluitingen van pinautomaten, verdwijnen van loketten voor contante opnames en banken die steeds meer digitale betaalopties stimuleren. Dat alles maakt contant betalen sociaal en praktisch lastiger, ook zonder expliciet verbod.

De kernboodschap: hoewel de acceptatieplicht formeel contant geld wil veiligstellen, zorgen de nachtelijke uitzondering en andere vrijstellingen ervoor dat die bescherming beperkt blijft. Critici vragen dat de overheid haar wettelijke betaalmiddelen daadwerkelijk beschermt en veiligheidsproblemen via handhaving oplost, in plaats van via regels die de digitale overgang versnellen en burgers de vrije keuze ontzeggen.