Wie is Jimmy 'Barbecue' Chérizier, de Haïtiaanse bendeleider op wiens hoofd de VS 5 miljoen dollar heeft gezet?
In dit artikel:
De Amerikaanse justitie heeft formeel strafbare feiten geformuleerd tegen Jimmy Chérizier (48), beter bekend als 'Barbecue', en acht medeverdachten. Washington biedt tot 5 miljoen dollar beloning voor informatie die tot zijn arrestatie of veroordeling leidt. De aanklacht verwijst naar het oprollen van geld onder de Haïtiaanse gemeenschap in de VS om bendeleden te betalen en wapens te kopen, wat Amerikaanse sancties zou schenden. Ook wordt Chérizier beschuldigd van geweld tegen Amerikaanse burgers in Haïti. Een van de mede-verdachten, Bazile Richardson (48), een genaturaliseerde Amerikaan en jeugdvriend van Chérizier, werd in North Carolina gearresteerd.
Chérizier is een voormalige agent van een eliteteam; hij werd in december 2018 ontslagen en later in verband gebracht met meerdere massamoorden in de sloppenwijken uit 2017–2019, met meer dan honderd doden in totaal — aantijgingen die hij ontkent. In juni 2020 richtte hij de G9 Familie en Bondgenoten op, een verbond van negen bendes dat later onder meer werd aangeklaagd voor bloedbaden in Cité Soleil en verkrachtingen. In september 2023 fuseerde G9 met rivaliserende G-Pèp tot Viv Ansamn, een nog grotere alliantie van inmiddels meer dan twaalf bendes. Deze samensmelting gaf de groep de controle over naar schatting negentig procent van Port-au-Prince; ze pleegden aanvallen op overheidsgebouwen en gevangenissen en lieten daarbij ruim 4.000 gevangenen vrij.
De Verenigde Staten bestempelen Viv Ansamn sinds mei als terroristische organisatie en hebben persoonlijke sancties tegen Chérizier afgekondigd; ook Canada en het Verenigd Koninkrijk namen strafmaatregelen. Chérizier heeft zich eerder publiekelijk als politieke speler geprofileerd en zijn alliantie kondigde aan zich als politieke partij te willen presenteren. Over zijn bijnaam circuleren tegenstrijdige verhalen: hij zegt dat die teruggaat op het werk van zijn moeder die gefrituurde kip verkocht; critici linken de naam aan aantijgingen dat slachtoffers in brand werden gestoken — iets wat hij eveneens ontkent.
Analisten merken op dat de hoge beloning opmerkelijk is omdat Chérizier niet ondergedoken leeft en regelmatig interviews geeft, waardoor lokalisatie op het eerste gezicht haalbaar lijkt. Toch blijft zijn arrestatie onzeker: hij heeft aanzienlijke macht en bescherming binnen Haïti. Zelf reageerde hij op de Amerikaanse stappen met de uitspraak: "Als de FBI mij wil, ik ben hier", en stelde samenwerking onder één voorwaarde: er mogen geen leugens worden verteld.
De ontwikkelingen spelen zich af in een land dat al jaren wordt geteisterd door armoede, natuurrampen, politieke instabiliteit en bendegeweld. Sinds de moord op president Jovenel Moïse in juli 2021 is de staat verzwakt; er zijn geen nieuwe presidentiële verkiezingen geweest en een overgangsraad kreeg weinig greep op de situatie. Internationale pogingen, zoals de Keniaanse VN-macht, hebben tot dusver niet het gewenste herstel van orde in Port-au-Prince bereikt.