Wie betaalt 100 miljoen voor waardeloze carbon credits?
In dit artikel:
Follow the Money werkte aan een boek over klimaatcompensatie; vlak voor druk verscheen nieuws dat hun eerdere onthullingen over het enorme Kariba-bosbeschermingsproject in Zimbabwe nu door Verra werden bevestigd. Na een onderzoek van ongeveer twee jaar concludeerde keurmerk Verra dat 55% van de verkochte Kariba‑credits waardeloos is — in totaal 15,2 miljoen credits. Dat nieuws legt scherp de problemen bloot in de vrijwillige, nauwelijks gereguleerde handel in carbon credits.
De uitkomst van Verra is complex: van de 15,2 miljoen vermeende slechte credits hoopt Verra dat eigenaren vrijwillig 4,9 miljoen uit de markt halen; afdwingen kan het niet. Van de overige circa 10,3 miljoen credits waren er al gebruikt in bedrijfsclaims. Verra houdt die gebruikte credits geldig en zoekt iemand anders om de schade te herstellen: Steve Wentzel, medeoprichter van het Kariba-project via een Guernsey‑vennootschap, wordt door het keurmerk als aansprakelijke partij gezien. Wentzel heeft aangegeven niet te willen terugbetalen; dat zou tegen huidige prijzen honderden miljoenen euro’s kunnen kosten en is volgens hem niet terecht, omdat volgens hem ook Verra en South Pole verantwoordelijkheden dragen.
South Pole, de Zwitserse verkoper van de credits en een van de betrokken partners, had kopers geen geld teruggegeven of vervangende credits aangeboden na eerdere onthullingen door Follow the Money in 2023. Veel bedrijven die de credits hadden gekocht, reageerden niet met schadeclaims maar verwijderden in stilte verwijzingen naar het Kariba‑project van hun websites. Die passiviteit illustreert hoe lastig het is om verantwoordelijkheid en herstel af te dwingen op de vrijwillige markt.
De zaak werpt bredere vragen op: met dalende klimaatambities van overheden duiken carbon credits steeds vaker op als vermeende oplossing — de EU overweegt aankopen om doelen richting 2040 te halen en de VN werkt aan nieuwe wereldwijde markten. Maar wie draagt straks de financiële en reputatierisico’s als projecten tekortschieten? Verra zelf kampt na eerdere schandalen met een vertrouwensprobleem en heeft beperkte instrumenten om marktschade te repareren.
Het Kariba‑dossier staat model voor de problemen in de hele sector: gebrek aan afdwingbaarheid, onduidelijke aansprakelijkheid en risico op vernietigd vertrouwen in compensatieclaims. Follow the Money verwerkt deze ontwikkelingen in het boek over carbon credits dat op 11 november verschijnt.