Wetenschappers UMCG die pleiten voor maatregelen tegen obesitas werken ook voor fabrikant afslankmedicatie

In dit artikel:

Drie onderzoekers van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) zaten mee achter een manifest dat een groep van acht gezondheidseconomen in mei aan toenmalig staatssecretaris Vincent Karremans overhandigde met voorstellen tegen obesitas. Zembla meldt dat de drie niet vermeldden dat zij daarnaast werkten voor consultancybureau Health‑Ecore, dat opdrachten uitvoert voor farmaceut Eli Lilly — een producent van afslankmedicatie.

Het UMCG erkent nu dat hier sprake is van een conflict of interest dat genoemd had moeten worden; de instelling zegt geen aanwijzingen te hebben dat het belangenconflict de inhoud van het manifest heeft beïnvloed. De betrokken economen hebben volgens Zembla zelf erkend dat ze hun nevenbetrekkingen hadden moeten melden. Emeritus‑hoogleraar Lex Bouter stelt dat het verzwijgen in strijd is met de gedragscode voor wetenschappelijke integriteit.

Daarnaast is er inhoudelijke kritiek op het manifest: het claimt dat obesitas de samenleving 79 miljard euro per jaar kost, een bedrag dat volgens gezondheidseconoom Jochen Mierau uit Groningen sterk is overschat. Die 79 miljard is gebaseerd op berekeningen die niet correct tussen kosten voor mensen met en zonder obesitas onderscheiden; internationaal onderzoek komt volgens Mierau uit op maximaal ongeveer 25 miljard.

Kortom: zowel procedurele (verzuimde openbaarmaking van nevenwerkzaamheden) als inhoudelijke (gesuggereerde kostenraming) bezwaren leiden tot vragen over de onafhankelijkheid en de nauwkeurigheid van het advies aan beleidsmakers.