Westerse landen, ook Nederland, veroordelen activiteiten inlichtingendiensten Iran
In dit artikel:
Nederland, samen met het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en elf andere landen, veroordeelt in een gezamenlijke verklaring de toenemende dreiging vanuit de Iraanse inlichtingendiensten die actief zijn in Europa en Noord-Amerika. Deze diensten richten zich steeds vaker op journalisten, dissidenten, Joodse burgers en voormalige en huidige bestuurders, waarbij zij samenwerken met internationale criminele netwerken. De betrokken landen beschouwen deze aanvallen als schendingen van hun soevereiniteit en spreken hun eensgezindheid uit tegen pogingen van Iran om mensen te ontvoeren, lastig te vallen of zelfs te doden.
Hoewel de gezamenlijke verklaring geen specifieke incidenten noemt, zijn verschillende gevallen van Iraanse dreigingen recentelijk aan het licht gekomen. Zo arresteerde Duitsland een Deense man op verdenking van spionage voor Iran, en begon België een onderzoek naar een vermeend Iraans ontvoeringsplan gericht op de Iraans-Belgische politica Darya Safai. Eerder dit jaar beschuldigde de Nederlandse AIVD Iran van een liquidatiepoging in Haarlem gericht op de Iraanse activist Siamak Tahmasbi. Hierbij werden mannen die betrokken waren bij een eerdere liquidatiepoging in Spanje gearresteerd. Minister Veldkamp riep de Iraanse ambassadeur op het matje, waarop Iran fel reageerde en de beschuldigingen afwees. Eerder waren er in Nederland al twee moorden op mannen van Iraanse afkomst, waarbij Iran in 2019 door het kabinet werd beschuldigd van betrokkenheid.
Om dergelijke activiteiten tegen te gaan, heeft de Nederlandse Eerste Kamer dit voorjaar een uitbreiding van de spionagewet goedgekeurd. Deze wet maakt naast traditionele vormen van spionage ook digitale spionage en diasporaspionage strafbaar, waarbij landen invloed proberen uit te oefenen op voormalige burgers die in Nederland wonen. De Iraanse diaspora wordt door de Nederlandse inlichtingendiensten gezien als een kwetsbare groep hierbij. Sinds mei 2024 geldt een maximale gevangenisstraf van acht jaar voor spionageactiviteiten, oplopend tot twaalf jaar als deze leiden tot de dood van een slachtoffer.