Wennink adviseert hoe Nederland straks zijn geld moet verdienen
In dit artikel:
Peter Wennink, voormalig bestuursvoorzitter van chipmachinefabrikant ASML, heeft op verzoek van minister Vincent Karremans een routekaart opgesteld om dreigende risico’s voor de Nederlandse economie af te wenden. Het rapport, dat Wennink vrijdag aanbiedt aan de formerende partijen D66, CDA en VVD, kwam tot stand in drie maanden tijd na 32 ronde-tafels en gesprekken met meer dan duizend betrokkenen, waaronder burgemeesters, topbestuurders van banken en industrie, voormalig DNB‑president Klaas Knot en oud-premier Jan Peter Balkenende.
Wennink waarschuwt dat “donkere wolken” samenpakken: geopolitieke spanningen en oorlog, handelsruzie‑s en invoerheffingen, de kosten van de energietransitie en een technologische kloof met de VS en China bedreigen het Nederlands verdienvermogen. Zonder beleidswijzigingen verwacht hij dat de economie slechts rond 1 procent per jaar groeit, terwijl minstens circa 1,5 procent nodig zou zijn om huidige welvaart te behouden en te betalen voor investeringen in defensie, netinfrastructuur, dijkversterking en zorgkosten door vergrijzing.
De kernadviezen zijn praktisch en gericht: een focus op hoogwaardige productie en een kenniseconomie; gerichte steun voor kansrijke innovatieve sectoren (met ‘operatie‑Beethoven’ — 2,5 miljard voor ASML‑uitbreiding — als voorbeeld); het wegnemen van investeringsbarrières; forse investeringen in het overbelaste elektriciteitsnet; en meer middelen voor onderwijs, omscholing en financiering van starters om vertrek naar het buitenland te voorkomen. Ook pleit hij voor het schrappen van verouderde regels die innovatie remmen.
Wennink vult daarmee in wat eerder in Europa door Mario Draghi werd aanbevolen, maar dan concreet voor Nederland. Zijn reputatie en het eerdere succes — toen zijn dreiging om ASML‑uitbreiding naar het buitenland te verplaatsen snel tot maatregelen leidde — geven hem gewicht in de formatieperiode. Hij roept politici op minder te polariseren en meer samen te werken: “We moeten stoppen met polariseren en beginnen met bouwen.”
Tegelijkertijd zit er een spanningsveld tussen nationale terughoudendheid tegenover extra EU‑uitgaven en signalen uit Brussel dat juist meer gezamenlijke investeringen nodig zijn om Europa concurrerend te houden. Wenninks routekaart wil de Nederlandse politiek handvatten geven om nu te handelen voordat de economische schade groter wordt.