Week van de waarheid voor De Wever: tegen donderdag akkoord over begroting of toch naar de koning?
In dit artikel:
Het kernkabinet komt rond het middaguur opnieuw bijeen om te proberen een akkoord over de begroting af te ronden; er is al ruim een maand onderhandeld en uiterlijk donderdag moet er een akkoord liggen. Premier Bart De Wever zette de afgelopen weken herhaaldelijk maatregelen op tafel met als doel het begrotingstekort tegen 2030 met 10 miljard euro te dichten. Centraal staan een (soort van) indexsprong, een btw‑verhoging, een lagere groeinorm in de gezondheidszorg en besparingen bij langdurig zieken. Over het door minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke uitgewerkte pakket voor langdurig zieken — goed voor circa 1,8 miljard euro — zou al grotendeels consensus bestaan.
De knelpunten blijven echter groot: vooral de btw‑verhoging en de indexaanpassing stuiten op verzet. MR weigert een btw‑verhoging, Vooruit is huiverig over de index, en socialisten dringen aan op meer bijdragen van de rijkste inkomens (onder meer een voorgestelde miljonairstaks). De Wever hield de afgelopen weken herhaaldelijk nieuwe voorstellen klaar en werkte dit weekend aan een “globaal voorstel” dat nu als uitgangspunt geldt. Vicepremiers spreken over realistische slagingskansen van “fifty‑fifty”; veel zal afhangen van of alle partijen de komende dagen in dezelfde richting bewegen.
De onderhandelingen hebben de regering lamgelegd: partijen verwijten De Wever dat er te weinig diepgaand en te weinig plenair is onderhandeld. Tijdens de herfstvakantie kwam het kernkabinet slechts twee keer kort samen, en critici vinden dat de premier onvoldoende compromis smeedt. De Wever zei eerder dat “de enige deadline die van een goede begroting” is; hij waarschuwde ook dat als er geen akkoord komt hij zal rapporteren aan het staatshoofd — lees: zijn ontslag aanbieden.
Lukt er geen akkoord tegen donderdag, dan start België volgend jaar met een noodbegroting op basis van voorlopige twaalfden (de overheid mag dan maandelijks 1/12 van de 2025‑begroting uitgeven). Grote hervormingen die in januari gepland waren — zoals de pensioenhervorming en de invoering van een meerwaardebelasting — zullen dan waarschijnlijk niet ingaan. De Wever zal zeer waarschijnlijk zijn ontslag aanbieden; de koning kan dat in beraad nemen en eventueel oproepen tot een laatste poging om te redden wat er te redden valt. Een definitieve val van de regering wordt door velen als onwaarschijnlijk gezien: geen enkele partij heeft interesse in vervroegde verkiezingen na nog geen jaar regeerperiode.
Minister van Defensie Theo Francken waarschuwde publiekelijk dat het vroegtijdig laten vallen van de regering “ongelofelijk dom en onverstandig” zou zijn en zou leiden tot grote instabiliteit. De komende dagen zijn bepalend voor zowel de begrotingsinhoud als de politieke levensvatbaarheid van de coalitie.