We moeten kiezen: zijn er in 2050 nog kleine boeren of alleen maar megastallen?

In dit artikel:

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) waarschuwt dat Nederland zonder ingrijpende keuzes vaker met crises zoals de huidige stikstofcrisis te maken krijgt, die onder meer bouwprojecten lamlegt. Om in 2050 te voldoen aan afspraken over natuur, waterkwaliteit en klimaat moet Nederland naar schatting 20–30% meer natuur creëren, wat ten koste gaat van landbouwgrond.

Het PBL schetst twee mogelijke routes. In het ‘intensief-technologische’ scenario groeien bedrijven verder, draait de productie vooral op schaal voor export (vlees, eieren) en verdwijnen grazende koeien bijna—het landschap wordt opener en biedt ruimte voor grote natuurgebieden. Het ‘natuurinclusieve’ scenario houdt kleinschalige boeren in stand, maar met minder productie; zij verdienen aanvullend aan natuurbeheer en recreatie. Dat levert een meer afwisselend boerenlandschap met heggen, oevers en akkerranden die biodiversiteit, plaagbestrijding en bestuiving ondersteunen.

De onderzoekers vinden dat een staatscommissie de maatschappelijke afwegingen en toekomstkeuze het beste kan vastleggen, omdat eerdere trajecten zoals het Landbouwakkoord en de ministeriële stikstofcommissie geen langetermijnperspectief opleverden.