Wat PVV'ers Maikel Boon en Patrick Crijns Timmermans flikten, is al zo oud als de weg naar Kralingen
In dit artikel:
PVV-Kamerleden Maikel Boon en Patrick Crijns raakten deze week onder vuur nadat zij met de AI-imagecreator Sora manipulaties maakten van Frans Timmermans — onder meer als geboeide arrestant — en die via sociale media verspreidden. Sommige beelden waren duidelijk karikaturaal, andere nauwelijks van echt te onderscheiden. De publicatie leidde tot scheldpartijen en zelfs doodsbedreigingen aan het adres van Timmermans, die enkele dagen voor de verkiezingen aangifte deed wegens laster en bedreiging. Kort daarop nam partijleider Geert Wilders op X afstand en bood Timmermans een persoonlijk excuus aan, maar hij schoof niet veel later weer terug in oude politieke reflexen door Timmermans in een tweet te verbinden met een eerdere lasterzaak rond een affiche van The Rights Forum waarin ook Wilders en andere politici waren afgebeeld — een kwestie waar CDA’er Caroline van der Plas eerder al mee te maken kreeg.
De zaak roept de vraag op of we aan het begin staan van een nieuwe golf desinformatie. De analyse in het artikel: ja, maar slechts beperkt. Kunstmatige intelligentie democratiseert beeldvervalsing — waar vroeger tekentalent of uitgebreide fotomontagevaardigheden voor nodig waren, volstaat nu een goed geformuleerde prompt — maar de kwaadaardige intentie zelf is ditmaal niets nieuws. De columnist trekt een lijn naar historische voorbeelden van beeld- en informatiemanipulatie: van het weghalen van personen uit groepsfoto’s in totalitaire regimes tot grootschalige propaganda tijdens de wereldoorlogen. AI versnelt en vergemakkelijkt, maar het vuil dat ermee wordt geproduceerd is van eenzelfde oud karakter: goedkoop, banaal en vaak bijzonder venijnig.
De auteur wijst erop dat het probleem vooral bij de makers en verspreiders ligt, niet bij het medium. Boon en Crijns — samen met anonieme online bedreigers — zullen zich volgens het stuk moeten verantwoorden op grond van bestaande strafrechtelijke bepalingen over haatzaaien, smaad, laster en bedreiging. De grondwet garandeert vrijheden, maar niet vrijstelling van verantwoordelijkheid: Timmermans’ aangifte illustreert dat de wet werkt.
Tot slot plaatst de columnist de incidenten in bredere politieke context: het toeslagenschandaal en de discussie over het Groningse gasveld mogen niet uit het publieke debat verdwijnen, en de PVV wordt expliciet als extreemrechts bestempeld. Conclusie: het instrument (AI) is nieuw, maar het morele en juridische vraagstuk eromheen is oud; consequenties horen bij de daden, niet bij de technologie.