Wat is een beweegvriendelijke omgeving?

In dit artikel:

Een beweegvriendelijke omgeving (BVO) is een inclusieve leefomgeving die mensen stimuleert en faciliteert om te bewegen, spelen, sporten en ontmoeten. Dit omvat drie vormen van bewegen: functioneel bewegen (zoals lopen of fietsen naar school of werk), recreatief bewegen (zoals een ommetje maken of buitenspelen) en sportief bewegen (zoals hardlopen en voetballen). Inclusiviteit betekent dat de openbare ruimte niet alleen toegankelijk is voor iedereen, maar dat mensen zich ook prettig en vrij voelen om zich te bewegen en te verblijven.

De BVO bestaat uit drie elementen: hardware (de fysieke infrastructuur zoals sportvelden en fietspaden), software (het bewegingsaanbod, activiteiten en begeleiding) en orgware (de organisatie achter het aanbod, zoals beleid, onderhoud, financiering en samenwerking). Er is geen universele blauwdruk voor een BVO; het ontwerp moet aansluiten bij de lokale context, de behoeften van bewoners, cultuur, landschap en klimaat.

Aanpak op verschillende schaalniveaus – macro (regionaal), meso (wijkniveau) en micro (directe leefomgeving) – is mogelijk, waarbij integrale samenwerking cruciaal is. Een beweegvriendelijke omgeving draagt bij aan leefbaarheid, sociale cohesie, een gezonde levensstijl en mentale gezondheid. Het is van belang dat het thema bewegen niet verdrongen wordt door andere maatschappelijke thema’s zoals klimaat, luchtkwaliteit en mobiliteit; integendeel, het kan juist op deze terreinen worden geïntegreerd. Voor succes zijn fysieke aanpassingen gecombineerd met ondersteunende maatregelen zoals activeringscampagnes, subsidies en uitvoeringsplannen nodig. De samenwerking tussen het ruimtelijk en sociaal domein vormt een belangrijke randvoorwaarde, hoewel hier ook uitdagingen bij spelen. Diverse tools en inspiratiebronnen bieden handvatten om een inclusieve, beweegvriendelijke omgeving te realiseren.