Wat honger met mij deed: ik verloor mijn mens zijn, de honger was allesoverheersend

In dit artikel:

Agnes van den Berg nam in 2005 deel aan het survivalprogramma Terra Incognita, waarin ze bijna twee maanden moest overleven op een verlaten eiland met minimale voeding. Hoewel het idee was om te leren leven van wat de natuur bood, bleek er nauwelijks voedsel beschikbaar: kleine bananen, gevaarlijke zee om te vissen en schaarse eetbare schelpdieren. In het begin kon ze nog omgaan met de schaarse rantsoenen van rijst en yam, maar na verloop van tijd kreeg ze ernstige lichamelijke klachten zoals drie weken geen stoelgang en een ontregelde nierwerking door voortdurende dorst en honger.

Na ongeveer een maand begonnen ook de mentale problemen: obsessieve gedachten aan eten, het bedenken van recepten en het constant bespreken daarvan met anderen. De opnames van de crew negeerden haar honger en zagen het niet als relevant, wat haar frustratie vergrootte. Drie momenten staan bij haar helder op het netvlies: het intens ervaren van de smaak van een wild plantje na weken van gebrek, het bederven van de restanten rijst door lethargie en hitte, en het punt waarop haar hongergevoel zo erg was dat ze alleen nog kon zeggen: "ik heb honger," terwijl de crew haar uitlachte ondanks haar verzwakte uiterlijk en gewichtsverlies van 12 kilo.

Uiteindelijk won zij een spel bewust om het programma te verlaten en belandde in een resort waar de overvloed aan eten haar emotioneel raakte. Het huilen om de beperkte tijd tussen bestellingen illustreert hoe diep honger haar psyche raakte. De ervaring veranderde haar blijvend: sinds die tijd verspilt ze nooit voedsel en eet ze restjes op, tot verbazing van haar omgeving.

Haar verhaal sluit aan bij een wetenschappelijk artikel van Maarten Keulemans over de effecten van honger, en laat zien hoe ingrijpend en langdurig de gevolgen van voedseltekort kunnen zijn, zelfs in een welvarend land als Nederland waar honger meestal wordt herinnerd via verhalen uit het verleden, zoals de Hongerwinter. Van den Berg benadrukt dat honger mensen hun menselijkheid kan ontnemen en een van de ergste ervaringen is die iemand kan meemaken.