Wat doen die halvemaanvormige dammen in de Eems-Dollard?
In dit artikel:
Langs de Punt van Reide, in de Eems‑Dollard bij de polder Breebaart, heeft Rijkswaterstaat recent 21 halvemaanvormige dammetjes aangelegd die samen circa vijf kilometer beslaan. Het werk, in de afgelopen twee maanden uitgevoerd met een rupsband‑graafmachine en veel handwerk, bestaat uit twee rijen in de zeebodem gedrukte dennenstammetjes met daartussen opgestapeld naaldhout en staaldraad. De structuur vangt fijn slib op in de luwte achter de boogramen.
Doel is tweeledig: ecologische verbetering en kustbescherming. Door jaarlijkse aanslibbing van naar schatting 2–10 cm ontstaan geleidelijk nieuwe kwelders met geulen en prielen — zoute graslanden die als foerageer‑ en broedgebied dienen voor vissen en vogels. Deze kwelders vormen een zachte overgang tussen land en water en fungeren bovendien als natuurlijke golfbrekers. Rijkswaterstaat rekent erop in tien jaar zo’n 200.000 m3 slib te verzamelen (ongeveer 72 Olympische zwembaden), wat de waterdoorzichtigheid moet verbeteren en zo de algengroei en daarmee de basis van het zeeleven bevordert.
De pilot kende een ingewikkeld vergunningsproces omdat het Eems‑Dollard estuarium valt onder Natura 2000‑regels die open water prefereren. Door het verwachte positieve effect op waterkwaliteit en natuurontwikkeling werd toch toestemming verleend. Het perceel waarop de proef plaatsvindt is particulier eigendom van landbouwbedrijf Johannes Kerkhovenpolder BV; dat bedrijf werkt mee en ontvangt een vergoeding. Rijkswaterstaat wil over tien jaar onderzoeksgegevens hebben over aanslibbing op verschillende posities, met het oog op mogelijke toepassing langs andere delen van de Waddenkust; Duitse instanties hebben al belangstelling getoond.
Het opgevangen slib is ook een bruikbare grondstof: het kan worden gebruikt om landbouwgrond op te hogen tegen verzilting, als klei voor dijkversterking, of om bakstenen en geperste rifblokken te maken die als substraat dienen voor mosselen en oesters. De proef combineert praktische kustbescherming met natuurinclusieve maatregelen en levert tegelijkertijd materiaal dat voor andere toepassingen ingezet kan worden. De pilot biedt daarmee zowel lokale als potentieel schaalbare kennis voor beheer van het Waddengebied.