Walnoten, beukennootjes, hazelnoten en eikels: de noten vallen massaal uit de bomen. Zó zijn ze het smakelijkst
In dit artikel:
In de bossen en tuinen regent het noten: eikels, beukennootjes, hazelnoten, walnoten en kastanjes vallen massaal van de bomen. In Haren bijvoorbeeld rent een eekhoorntje de hele dag van den naar hazelaar om voorraad te vergaren — en soms vergeet het waar die verborgen liggen. De vroege en overvloedige oogst hangt samen met een extreem warme lente en zomer; vroege bloei zorgde voor snelle vruchtontwikkeling, waardoor dit wel eens een mastjaar kan worden.
Voor het wild is dat een zegen: wilde zwijnen, herten, reeën, muizen en vogels profiteren van het enorme aanbod, wat de overlevingskansen vergroot en het bos helpt verjongen. Omdat varkens zich dan minder op wortels storten, neemt wroeten af — en wie wildvlees eet, proeft vaak die typische eikelaroma’s, vergelijkbaar met de smaak van ibérico-varken.
Niet alle noten zijn meteen eetbaar. Eikels zitten vol tannines en zijn bitter; ze moeten geschild en meermalen geweekt of gekookt worden totdat het water helder is, daarna drogen en malen tot meel. Verschillende culturen gebruiken eikels al eeuwen (bijv. dotori-muk in Korea, of Noord-Amerikaanse inheemse keukens). Beukennootjes zijn kleinschalig eetbaar maar bevatten sporen van blauwzuur; kort bakken neutraliseert dat. Hazelnoten zijn geliefd om smaak en vitamine E: vers rapen, drogen en licht roosteren geeft het beste resultaat. Walnoten zijn eigenlijk steenvruchten, geen echte noten; vers geplukt en direct geopend smaken veel zachter dan gedroogde. De Franse Noix de Grenoble heeft een beschermde herkomst en onderscheidt zich van bulkimporten uit China of Californië. Walnotenbomen zie je vooral bij boerderijen; hun bladeren houden vliegen op afstand.
Kastanjes (tamme) moeten enkele dagen op kamertemperatuur liggen zodat zetmeel in suikers verandert; daarna roosteren (kruisje in de schil) maakt ze zacht en zoet — denk aan de straatverkopers in Parijs. Let op: paardenkastanjes zijn niet eetbaar.
Voedingskundig zijn noten calorierijk (~600 kcal/100 g), vet- en voedingsstofrijk en gevuld met antioxidanten; regelmatig eten wordt gekoppeld aan minder hart- en vaatziekten. Culinaire toepassingen lopen uiteen: van notenpasta en chocolade tot kastanjepuree bij wild. En wie de noten niet opeet: in Drenthe zijn ze geschikt voor het traditionele spel 'neutenschieten'. Het jachtseizoen begint volgende week, waardoor noten en wild binnenkort vaak samen op tafel verschijnen.