Waarom zweeg Balkenende 15 jaar over politiek? "Nooit opvolgers in de weg lopen"

In dit artikel:

Jan Peter Balkenende (69), die van 2002 tot 2010 minister-president van Nederland was, hield sinds zijn aftreden vijftien jaar vrijwel volledig afstand van het publieke debat. In een recent, uitgebreid interview met AD-journaliste Elodie Verweij doorbreekt hij die stilte en legt hij de reden helder uit: “Je moet nooit je opvolgers in de weg lopen.”

In de periode na 2010 ontwierp Balkenende heel bewust geen rol als commentator, columnist of comebackfiguur. Dat gedrag contrasteert scherp met veel andere oud-politici die na hun ambtstermijn actief blijven — denk aan Mark Rutte, die zich vaak laat zien in internationale fora, of Wouter Bos, die publiceert en debatten opzoekt. Balkenende zegt niet te willen bemoeien met opvolgers of actuele coalitievragen; hij ziet terughoudendheid als respect voor het ambt en voor de democratische opvolging.

Het interview bevat weinig sensationele onthullingen. Wel deelt hij kleine persoonlijke details: als premier belde hij dagelijks met zijn moeder en als kind voelde hij al dat zijn leven een bijzondere wending zou krijgen. Hij merkt dat mensen hem nog vaak herkennen en bedanken, en dat sommigen hem vragen of hij zou terugkeren in de politiek — maar dat is niet zijn bedoeling.

De auteur van de tekst prijst Balkenendes stilte als een deugd: fatsoen, bescheidenheid en institutionele loyaliteit zouden in het hedendaagse publieke klimaat schaars zijn. Volgens het stuk biedt deze terughoudendheid een tegenwicht tegen de constante meningsuiting en zelfprofilering die de politieke cultuur domineren. De columnist suggereert dat oud-leiders die hun opvolgers niet belasten het publieke debat ten goede komen en dat Balkenendes voorbeeld navolging verdient.