Waarom PostNL de bezorging wil teruggeven en wat dat betekent voor de post
In dit artikel:
PostNL heeft vrijdag de minister gevraagd de verplichting om brieven te blijven bezorgen — de zogenoemde Universele Postdienst (UPD) — te laten vallen. Het verzoek volgt op een rechterlijke uitspraak die bepaalde dat de staat het bedrijf geen voorschot van 15 miljoen euro hoeft te geven voor verliesgevende brievenpost. Volgens ceo Pim Berendsen is de situatie onhoudbaar: door digitalisering daalt het postvolume sterk, terwijl PostNL nog steeds binnen twee dagen tegen vaste tarieven moet leveren zonder structurele subsidie.
De Postwet biedt formeel een uitweg: de minister kan de aanwijzing intrekken wanneer een rendabele uitvoering onmogelijk is. Minister Vincent Karremans weigert daar echter aan mee te werken; hij zegt dat burgers niet de dupe mogen worden van juridische spelletjes, waarmee een terugtrekking alleen via de rechter lijkt af te dwingen. Analisten en rechtsgeleerden tonen begrip voor PostNLs positie: een publieke taak moeilijk winstgevend afdwingen valt niet mee, zo stelt hoogleraar Wim Voermans.
Concurrentie lijkt geen optie: concurrent Sandd werd in 2019 overgenomen, waardoor een andere partij waarschijnlijk niet zomaar de wettelijke rol kan overnemen. De vakbond CNV waarschuwt voor een “Deens scenario”: in Denemarken werd PostNord recent ontheven van de plicht en bezorgt het nu alleen nog pakketten; tientallen brievenbussen verdwijnen. Nederland verstuurt met ruim 1,5 miljard brieven per jaar veel meer post dan het veel digitalere Denemarken (ongeveer 110 miljoen).
PostNL zegt dat het na intrekking wel blijft bezorgen, maar alleen onder stevig verbeterde voorwaarden. Het bedrijf wijst ook op versoepelde regels in omringende landen (bezorging binnen drie à vier dagen, hogere tarieven, soms subsidie). Het kabinet heeft eind juni een eigen voorstel gedaan om de regels te versoepelen, maar dat is volgens PostNL onvoldoende en pas over een jaar van kracht.
De impasse raakt vooral de 22.000 medewerkers en consumenten die nog brieven sturen. CNV eist spoedoverleg met minister Karremans; politici zullen mede door naderende verkiezingen moeten afwegen of zij structurele steun willen toezeggen of een juridische confrontatie toelaten.