Waarom is voldoende bewegen belangrijk voor senioren?
In dit artikel:
In Nederland groeit de groep ouderen de komende decennia sterk: het aantal 80-plussers stijgt van circa 800.000 in 2020 naar naar verwachting 1,6 miljoen in 2040. Bewegen speelt een belangrijke rol bij het behoud van zelfstandigheid en gezondheid op hogere leeftijd. Senioren die volgens de beweegrichtlijnen actief blijven, behouden meer spierkracht en uithoudingsvermogen, hebben minder kans op botbreuken en lichamelijke beperkingen, en kunnen dagelijkse handelingen zoals traplopen, aankleden en boodschappen makkelijker blijven uitvoeren.
Veel 60-plussers brengen echter veel tijd zittend door: gemiddeld zo’n 10,3 uur per dag, meer dan jongere leeftijdsgroepen. Langdurig zitten verhoogt risico’s op diverse aandoeningen en verslechtert algemene gezondheid, terwijl juist elke toename van activiteit — en vooral de stap van inactiviteit naar enige beweging — de grootste gezondheidswinst oplevert.
Regelmatig bewegen is een van de meest kosteneffectieve manieren om hart- en vaatziekten, diabetes type 2, bepaalde vormen van kanker en andere chronische aandoeningen te verminderen. Beweging verbetert loopsnelheid en spierkracht, verlaagt valrisico en helpt klachten bij artrose verminderen. Ook psychische voordelen zijn duidelijk: lichamelijke inspanning bevordert het gevoel van welzijn (via o.a. endorfines) en draagt bij aan betere concentratie, geheugen en verwerkingssnelheid. Steeds meer bewijs suggereert dat voldoende beweging mogelijk het ontstaan of de voortgang van dementie kan remmen, onder andere doordat beweging de bloedvaten en de aanmaak van hersencellen ondersteunt.
Groepsactiviteiten combineren fysieke voordelen met sociale contacten, wat het plezier en het volhouden vergroot. Voor ouderen met een chronische aandoening — zoals hart- en vaatziekten, COPD, astma, diabetes of na een beroerte — kan gerichte beweging klachten verminderen en het functioneren verbeteren.
Voor concrete adviezen verwijzen de beweegrichtlijnen naar minimaal ongeveer 150 minuten matig intensieve activiteit per week, aangevuld met spier- en balansoefeningen (bij voorkeur twee keer per week) voor 65-plussers. Met het oog op een oudere en deels kwetsbare bevolking benadrukt onder meer het RIVM dat bewegen een sleutelmaatregel is om gezond ouder worden te bevorderen.