Waarom India de rode loper uitrolt voor een Talibanminister
In dit artikel:
Deze week ontving India in New Delhi de Afghaanse buitenlandminister Amir Khan Muttaqi van de Taliban, een bezoek dat de steeds intensere banden tussen de twee landen bekrachtigt. India, dat de Taliban jarenlang als terroristische organisatie beschouwde en in de jaren negentig afstand hield van hun bestuur, hervat nu concrete diplomatieke en economische contacten: rechtstreekse vluchten met Afghanistan nemen toe en de Indiase ambassade in Kabul wordt heropend. Muttaqi kreeg gesprekken met minister Subrahmanyam Jaishankar en ontmoette zakenleiders, waaronder de lobbygroep Ficci, die mogelijkheden ziet voor landbouw, ambachten, farmaceutische industrie en mijnbouw.
Het bestuurlijke weerzien stuitte op felle kritiek. Tegenstanders noemen het een dubbele moraal: hindoenationalistische politici gebruiken de term "talibani" om Indiase moslims te stigmatiseren, terwijl Talibanleiders nu formeel welkom worden geheten. De kritiek kreeg extra gewicht nadat bij een persconferentie aanvankelijk alleen mannelijke Indiase journalisten werden toegelaten; vrouwen en buitenlandse media moesten na protest alsnog een aparte gelegenheid krijgen. Oud-senator Mohammad Adeeb formuleerde dat deze ontvangst niet strookt met India’s imago als werelddemocratie.
De Indiase regering benadrukt pragmatische motieven. Veiligheid en regionale stabiliteit wegen zwaar: India kampt met dreigingen van terreurgroepen waarvan sommige naar verluidt steun uit buurland Pakistan ontvangen, en de Taliban hebben invloed op die groepen. Directe luchtverbindingen en handelskanalen zijn urgent omdat handel via Pakistan niet mogelijk is; na een aanslag in India en daaropvolgende escalatie is de grens met Pakistan grotendeels gesloten. Ook geopolitieke overwegingen spelen mee: China breidt zijn economische invloed in Afghanistan uit, en India zoekt met toenadering tot Kabul naar tegenwicht.
Technisch kon Muttaqi alleen reizen nadat de VN-sanctiecommissie daarvoor toestemming gaf; hij kwam via Rusland, het enige land dat het Talibanregime formeel erkent. India heeft nog geen erkenning gegeven, maar de formele ontvangst in Delhi draagt wel bij aan de internationale legitimiteit van de Talibanregering. Tegelijkertijd blijft de situatie gespannen: grensgevechten tussen Afghanistan en Pakistan laaiden recent op, met tientallen doden, en Pakistan beschuldigt de Taliban ervan groepen te huisvesten die het tegen Islamabad hebben gericht. China probeert te bemiddelen vanwege zijn eigen economische belangen in de regio, wat het strategische schaakbord verder verknoopt.