Waarom Follow the Money 20.000 euro weggeeft
In dit artikel:
Follow the Money kreeg deze week met een internationaal onderzoeksteam de Daphne Caruana Galizia Prize for Journalism, een prijs van het Europees Parlement ter nagedachtenis aan de in 2017 vermoorde Maltese journaliste en bedoeld om persvrijheid en machtentoezicht te bevorderen. De onafhankelijke jury (28 journalisten uit de EU plus Brussel) koos het project Shadow Fleet Secrets uit meer dan 300 inzendingen als winnaar.
Het bekroonde onderzoek legt bloot hoe Rusland sancties omzeilt met een ‘schaduwvloot’ van oude, vaak onverzekerde olietankers — en dat meer dan een derde van die schepen afkomstig is uit afgedankte westerse bedrijven. Follow the Money toonde ook aan dat deze westerse verkopers samen ruim 6 miljard dollar verdienden met de verkoop van hun tankschepen aan Russische partijen. De prijs is aan een geldbedrag van 20.000 euro verbonden, maar voor de redactie staat de symbolische erkenning van de rol van onderzoeksjournalistiek in het verdedigen van Europese kernwaarden centraal.
De prijsuitreiking onderstreepte tegelijkertijd de toenemende wereldwijde bedreiging voor onafhankelijke journalisten. Tijdens het evenement spraken Palestijnse verslaggevers over werken onder levensgevaarlijke omstandigheden; een onderzoeker van Reporters without Borders meldde dat al 210 Palestijnse journalisten zijn gedood. Ook in Europa is de situatie nijpend: schrijver en onderzoeksjournalist Roberto Saviano leeft onder bedreiging en Sigfrido Ranucci overleefde kort vóór de uitreiking een autobom. Journalisten in Oekraïne en Rusland rapporteren over oorlogsmisdaden en mogelijke westerse betrokkenheid onder extreme risico’s.
Follow the Money benadrukt dat democratieën deze kritische onderzoeksjournalistiek hard nodig hebben — juist omdat die “irritante”, ongemakkelijke vragen stelt. Daarom besloot het team het prijzengeld te doneren aan twee platforms die onder zware omstandigheden werken: het Oekraïense Slidstvo.info en het Russische iStories. De redactie wijst erop dat onafhankelijk onderzoek duur is en dat zonder structurele financiering waardevolle expertise en bronnen verloren dreigen te gaan. Door internationaal samen te werken wil Follow the Money ook in de toekomst machthebbers blijven controleren en risicovolle geldstromen, verborgen beïnvloeding en corruptie blootleggen.
Dit stuk is een bewerking van het dankwoord van de adjunct-hoofdredacteur (dr. in de journalistiek), die zich onder meer met veiligheid en defensie bezighoudt.