Waarom een aardbeving van 3.4 in Groningen heviger is dan eentje van 3.5 in Turkije of Japan
In dit artikel:
In de nacht van donderdag op vrijdag trof een beving van 3,4 op de schaal van Richter het dorp Zeerijp — één van de heftigste bevingen die Groningen heeft meegemaakt. Op sociale media werd de schok vaak afgedaan als een kleinigheid, maar dat inzicht miskent belangrijke verschillen met natuurlijke bevingsepisodes elders.
De trillingen in Groningen zijn geïnduceerd door gaswinning en vinden op slechts ongeveer drie kilometer diepte plaats, terwijl natuurlijke tektonische bevingen meestal op tien tot twaalf kilometer diepte ontstaan. De magnitude (Richterschaal) meet de energie bij de bron, maar voor schade aan huizen en infrastructuur is vooral de Peak Ground Acceleration (PGA) aan het oppervlak doorslaggevend — en die is bij ondiepe bevingen veel groter. Bovendien ligt veel van Groningen op zeeklei, een bodemsoort die trillingen versterkt; rotsgrond dempt juist.
Een ander knelpunt is dat in landen met veel natuurlijke seismiek al eeuwenlang gebouwd wordt met strengere normen voor aardbevingsbestendigheid. In Groningen is dat pas recent het geval (voorbeeld: het Forum werd tientallen miljoenen duurder door seismische eisen), terwijl het merendeel van bestaande gebouwen en infrastructuur oorspronkelijk niet voor beving is ontworpen, waardoor de regio extra kwetsbaar is.
Sommige rechtse partijen (JA21, FvD) pleiten voor heropening en opschaling van de gaswinning met het argument dat opbrengsten herstel en compensatie mogelijk maken, of dat getroffen bewoners kunnen verhuizen. Dat idee stuit op praktische en ethische bezwaren: woningtekorten maken massale verhuizingen onrealistisch en het wegtrekken zou ingaan tegen de leef- en cultuurhistorische verbondenheid van lokale bewoners. Kortom: de intensiteit van de bevingen in Groningen kan niet worden afgemeten aan het getal op de Richterschaal alleen, en politieke eenvoudige oplossingen bieden geen antwoord op de technische, sociale en morele vragen die de schade veroorzaakt door gaswinning oproept.