Waarom de West-Vlaming 'leute' maakt, de Antwerpenaar het 'plezant' vindt en de Limburger 'lol' heeft
In dit artikel:
In Vlaanderen gebruiken mensen verschillende woorden voor plezier — en die variëren per streek. In Antwerpen en Vlaams-Brabant is ‘plezant’ gangbaar, in Oost‑ en West‑Vlaanderen hoor je vooral ‘leutig’ of ‘leute’, terwijl in Limburg woorden als ‘aardigheidje’ of ‘lol’ vaker voorkomen. Die grenzen zijn niet absoluut; sommige betekenissen overlappen, bijvoorbeeld dat ‘lolletje’ in Oost‑ en West‑Vlaanderen meestal een mopje betekent, terwijl ‘lol’ in Limburg meer ‘plezier’ aanduidt.
Taalkundig zitten er verschillende herkomsten achter die regionale varianten. ‘Plezant’ stamt van het Middelnederlandse plaisant, uit het Oudfrans en verwant aan het Franse plaisir — dat in de 16e eeuw ook het Nederlandse ‘plezier’ opleverde. ‘Leute’ kan afkomstig zijn van het Latijnse ludus (spel), of van het Germaanse leutan, dat verband houdt met ‘bedriegen’ en met werkwoorden als ‘leuteren’ (heen en weer bewegen).
Het Limburgse ‘lol’ staat etymologisch los van het Engelse internet‑LOL (‘laughing out loud’). Het woord is waarschijnlijk verwant aan klanknabootsingen zoals ‘lallen’ of ‘lullen’ en duidt zowel op rumoerige spraak als op plezier; dat echoot ook in het Engelse ‘lullaby’ (slaapliedje). De bevindingen kwamen aan bod in het wekelijkse taalkundige gesprek van radiopresentator Peter Van de Veire met professor Chris De Wulf (UAntwerpen) bij Radio 2.