Waarom de trend om in allerlei liedjes 'hoer' te roepen niet onschuldig is

In dit artikel:

Eind vorige maand werd in de zeventiende minuut van meerdere Eredivisie-wedstrijden geapplaudisseerd voor de zeventienjarige Lisa uit Abcoude, die in Duivendrecht werd vermoord. In dezelfde stadions klonken echter kort daarna opnieuw vrouwonvriendelijke spreekkoren: bij NEC–NAC Breda riepen fans bijvoorbeeld "je moeder is een hoer". Ook buiten het stadion, in cafés en bij concerten, voegen mensen regelmatig het woord "hoer" toe aan meezingers — bij bekende nummers als 'n Vriend van André Hazes en Engelbewaarder horen die toevoegingen veelvuldig.

Onderzoekers en activisten zien die tegenstrijdigheid als zorgwekkend. Socioloog Peter Achterberg zegt dat veel mensen het gedrag kennelijk niet als tegenstrijdig ervaren; het applaus voor Lisa en het tegelijk gebruiken van denigrerende taal tegenover vrouwen lijken in hun beleving te kunnen naast elkaar bestaan. Jens van Tricht van Emancipator, een organisatie die mannen bij gendergelijkheid wil betrekken, stelt dat veel mannen enerzijds geweld tegen vrouwen afkeuren, maar anderzijds vrouwen wegzetten en kleineren als ze volgens hen "zeuren". Van Tricht: "Seksisme vind ik niet gezellig."

Barbara Godwaldt, initiatiefnemer van het landelijke Aanpakplan Femicide, waarschuwt voor de normaliserende werking van zulke gangbare grappen. Emancipator brengt dat proces in kaart met een piramide: onderaan staan vrouwonvriendelijke grappen en termen als "hoer"; bovenaan het uiteinde van die schaal staat zwaar geweld en femicide. Volgens Godwaldt kan het routinematig gebruiken van denigrerende termen maatschappelijke rugdekking geven aan mensen die tot ernstiger agressie in staat zijn. Het neerzetten van vrouwen als seksuele objecten verlaagt hun status en kan leiden tot steeds extremere uitspraken — een ontwikkeling die in het verleden al tot ophef heeft geleid, zoals de kwestie rond de Amsterdamse studentenvereniging A.S.C./A.V.S.V. in 2022.

Achterberg wijst erop dat het effect niet ophoudt bij degenen die het roepen als grap bedoelen: jonge kinderen die dergelijke spreekkoren horen, leren dat het normaal is vrouwen zo te noemen. Dat vrouwen soms meedoen aan de scheldpartijen onderstreept volgens hem hoe geaccepteerd het is geworden. Godwaldt roept op tot meer reflectie en aanspreken van elkaar: door het toevoegen van "hoer" aan liedjes te laten, blijf je meewerken aan een cultuur die verandering in de weg staat.

Kortom: het rituele applaus voor Lisa benadrukte kortstondig solidariteit, maar het voortduren van seksistische taal in stadions en uitgaansgelegenheden legt volgens deskundigen een onderliggende, genormaliseerde minachting voor vrouwen bloot — met mogelijke gevolgen op lange termijn.