Waarom de ontmoeting van Donald Trump en Xi Jinping in Zuid-Korea de wereld in spanning houdt

In dit artikel:

Over zes jaar ontmoeten Donald Trump en Xi Jinping elkaar morgen opnieuw in Busan (Zuid-Korea), hun eerste face-to-face sinds 2019. De bijeenkomst valt op een kritiek moment in de handelsspanning tussen de VS en China en kan directe gevolgen hebben voor toeleveringsketens, bedrijven en consumenten wereldwijd — van fabrieken tot supermarkten.

Waar het om draait
Het hoofdthema is China's recent ingevoerde exportbeperking op zeldzame aardmetalen, cruciale grondstoffen voor smartphones, auto’s, gevechtsvliegtuigen en andere hightechproducten. Onderhandelaars uit beide landen werkten afgelopen weekend in Maleisië naar een akkoord toe en melden een voorlopige consensus. Volgens berichten zou China bereid zijn de exportbeperkingen met een jaar uit te stellen. In ruil daarvoor lijkt Washington af te zien van dreigende 100%-tarieven die zaterdag hadden moeten ingaan; het huidige hoge tariefniveau (ongeveer 57%) blijft voorlopig van kracht, maar verdere escalatie zou worden uitgesteld.

Andere onderwerpen op de agenda zijn de hervatting van Chinese soja-aankopen uit de VS — belangrijk voor Amerikaanse boeren in het Middenwesten — en samenwerking tegen de fentanyl-crisis. Trump wil ook een verlaging van een speciale 20%-heffing die hij had ingevoerd vanwege de drugsproblematiek, omdat hij rekent op Chinese hulp bij het indammen van de stroom fentanyl. Wat expliciet niet verandert zijn de Amerikaanse exportcontroles op geavanceerde computerchips; die blijven van kracht en vormen een belangrijk twistpunt voor Beijing.

Krachtenveld en houdingen
De ontmoeting brengt twee leiders samen die elkaar publiekelijk complimenteren, terwijl ze elkaar diep wantrouwen. Beide mannen zien macht en invloed als fundamenten van beleid; ze willen de positie van hun land versterken, niet per se samenwerken in een gedeelde wereldorde. Trump profileert zich als dealmaker die persoonlijke invloed inzet, Xi vertrouwt meer op staatsprocedures, lange-termijnplanning en geopolitieke machtspolitiek. Dat onderscheid maakt duurzame overeenkomsten lastig.

Structurele tegenstellingen blijven
Zelfs als in Busan tijdelijk ontdooien ontstaat, pakken de onderliggende problemen niet weg. De VS zetten in op het diversifiëren van toeleveringsketens en het blokkeren van toegang tot kritieke technologie voor China; China investeert massaal in technologische zelfstandigheid en controle over grondstoffen (het land produceert meer dan 90% van de markt voor sommige zeldzame aardmetalen). Beide zijden hebben maatregelen genomen die handelen en produceren buiten hun grenzen moeilijker maken, en analisten waarschuwen dat een wapenstilstand waarschijnlijk fragiel is.

Gevolgen voor Europa en België
Voor Europa — en dus ook België — heeft de Busan-top directe implicaties. Europese bedrijven opereren tussen de regels van Washington en Beijing: Chinese exportbeperkingen of Amerikaanse technologie-embargo’s kunnen Europese productie stilleggen of dure alternatieven afdwingen. Belgische chemiebedrijven en technologiebedrijven zijn gevoelig voor zowel Chinese grondstoffen als Amerikaanse chips; consumenten kunnen hogere prijzen zien. De Europese positie is kwetsbaar omdat het continent onvoldoende gewicht heeft in deze machtsconfrontatie en bondgenootschappen door Amerikaanse tarieven eerder onder druk kwamen te staan.

Kortom: Busan kan een tijdelijke ontknoping brengen en verdere escalatie voorkomen, maar de fundamentele strijd om economische en technologische dominantie tussen de VS en China blijft onverminderd doorgaan. Voor bedrijven, overheden en consumenten betekent dat meer onzekerheid en de noodzaak om toeleveringsrisico’s en strategische afhankelijkheden te heroverwegen.