Waarom België en Duitsland ondanks toenemend geweld geen vuurwerkverbod invoeren
In dit artikel:
Vanaf 1 januari mogen Nederlanders alleen nog categorie-1vuurwerk afsteken (sterretjes en kleine knallers). België en Duitsland nemen zulke landelijke verboden voorlopig niet over, al groeit ook daar de roep om strengere regels.
De problematiek is vergelijkbaar: zwaar vuurwerk zorgt jaarlijks voor gewonden, materiële schade en gevaar voor hulpdiensten. Joery Dehaes van politievakbond ACV noemt de jaarwisseling in België "een kleine hel" en meldt dat zwaar vuurwerk geregeld richting politie en brandweer wordt afgevuurd. Nederland telt vorig jaar veruit de meeste slachtoffers: ongeveer 1.162 vuurwerkslachtoffers tegenover circa 122 in België. In Duitsland vielen recent vijf doden en raakten honderden mensen gewond; dat leidde tot een petitie met ruim 2,2 miljoen handtekeningen voor een totaalverbod.
Toch blijft een algeheel verbod in Duitsland uit. Politieke steun ontbreekt grotendeels: vuurwerk is voor velen nog een traditie en er is geen meerderheid voor een verbod. Ook handhaving is lastig. In België wordt verkoop van zwaar vuurwerk streng gereguleerd, maar regels voor afsteken verschillen per gemeente, wat de politietaken compliceert. In Duitsland gelden vaak buurt- of stadszones zonder vuurwerk, maar ook die regels zijn op straatniveau lastig te controleren.
Een belangrijk praktisch probleem is de open grens binnen Europa. Zwaarder vuurwerk dat in één land verboden is, blijft in buurlanden (bijv. Polen) verkrijgbaar en komt zo toch in omloop. Dit ondermijnt nationale verboden en leidt tot oproepen voor samenwerking op grotere schaal; de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten pleit zelfs voor een Europees verkoopverbod. Maar veiligheidsregelgeving valt grotendeels onder nationale bevoegdheid, waardoor de EU weinig kan afdwingen.
Als alternatief kiezen zowel België als Duitsland vaker voor grootschalige, professionele vuurwerkshows. Voorstanders — waaronder Dehaes — vinden dat vuurwerkconsumptie beter aan professionals kan worden overgelaten, omdat dat veiliger is en handhaafbare evenementen oplevert.