Waarom bamboe een geweldig materiaal is om mee te bouwen. Vooral op een festival: 'Een balk hiervan is sterker dan hout'
In dit artikel:
Op festival Into The Great Wide Open op Vlieland wordt dit weekend geëxperimenteerd met natuurlijke bouwmaterialen en emissievrije techniek. Lab Vlieland en het project Bouwplaats van de Toekomst zetten de festivalbackstage in als proeftuin waar bouwpartijen en ontwerpers samen nieuwe, duurzamere oplossingen testen.
In de backstage van het podium Open Plek ligt een onopvallende maar belangrijke innovatie: biobased geotextiel gemaakt van houtvezel. Geotextiel, normaal gesproken van fossiele kunststoffen, fungeert als beschermlaag tussen bodem en rijplaten of tegels en voorkomt vervuiling en zandophoping. Het houtvezel-alternatief neemt dezelfde functie over maar kan na afloop vergaan en de bodem verrijken, waardoor het afvalprobleem van traditionele kunststofdoeken wordt verkleind. De toepassing op Vlieland kwam tot stand dankzij samenwerking tussen bouwbedrijf BAM en fabrikant Joosten Groep; projectleider Eefje Colsen en duurzaamheidscoördinator Tijl Couzij noemen dit een kleine maar veelbelovende stap richting circulaire bouwpraktijken.
Naast het subtiele geotextiel valt een grote, zichtbare ingreep op: een toegangspoort van gelamineerd bamboe, ontworpen en gebouwd door Studio Akeka uit Utrecht. Bamboe wordt internationaal al veel gebruikt als stevig, snelgroeiend bouwmateriaal; gelijmd laminaat levert balken die sterker zijn dan traditioneel hout. De ontwerpers deden ervaring op in onder meer Oeganda en Bali en wilden op Vlieland laten zien dat bamboe ook in Nederland kansen biedt. Een geplande PA-toren van bamboe bleek door korte voorbereidingstijd en certificeringsproblemen dit jaar te hoog gegrepen, maar de poort bood een uitstekend alternatief. De constructie, grotendeels gemaakt van Europees gekweekte bamboe uit Leidschendam, werd in twee dagen door een team van twaalf man opgebouwd, met nauwelijks gebruik van schroeven of restmateriaal.
Het festival functioneert als experimenteeromgeving waar ook emissievrije machines getest worden: veel materieel is elektrisch, al zijn sommige zwaardere kranen nog niet te elektrificeren. Die praktijkervaring is waardevol voor bouwbedrijven die vergelijkbare technieken en materialen op reguliere bouwplaatsen willen toepassen.
Knelpunten blijven bestaan: certificering en technische kennis over bamboe en andere nieuwe materialen zijn in Nederland beperkt, en de adoptie vereist meer pilots en kennisdeling. Toch laat de mix van onopvallende innovaties (zoals houtvezel-geotextiel) en publieksvriendelijke projecten (bamboepoort) zien hoe een creatief festival als proeftuin kan bijdragen aan een duurzamere bouwpraktijk—met minder kunststofafval, meer lokale of snel hernieuwbare grondstoffen en ervaring met elektrische bouwlogistiek.