VVD-prominenten zien nederlaag aankomen: 'Eerste fractievergadering na de verkiezingen wordt een belangrijke'
In dit artikel:
Binnen de VVD heerst verdeeldheid tussen hoopvolle loyalisten rond lijsttrekker Dilan Yesilgöz en sceptische oudgedienden die rekenen op verlies bij de komende Tweede Kamerverkiezingen. Rond Yesilgöz klinkenzelfde geruststellende boodschappen: de campagne zou nog maar net begonnen zijn, er is nog tijd om terug te komen en de partij wil op het weekendcongres een eendrachtig front laten zien. Campagneteams, Kamerleden en vertrouwelingen houden de moed erin en wijzen op een sterke kandidatenlijst en inhoudelijk programma.
Tegelijkertijd heerst onder veel voormalige bewindslieden en anonieme VVD’ers het besef dat de partij kwetsbaar is. De zomer, met onder meer de controverse rond Douwe Bob en een scherpe daling in de peilingen — zelfs momentopnames rond 15 zetels — heeft het vertrouwen aangetast. Diverse oud-ministers zeggen dat een nederlaag niet onmogelijk is; sommige noemen het de inhaaldouche die volgde op het vertrek van Mark Rutte en de ooit verwachte opvolging die niet goed tot stand kwam.
Analyses binnen die kring wijzen op structurele oorzaken: een te strakke regie van de partijtop, te weinig open inhoudelijke debat en een beperkte doorstroom van nieuw politiek talent. Ook wordt genoemd dat Yesilgöz een lastige erfenis kreeg doordat het leiderschap van Rutte het gezicht van de partij was en een zorgvuldige opvolging uitbleef. Dat vergroot het risico dat de electorale terugslag zich vertaalt in discussies over toekomstig leiderschap na de verkiezingsuitslag; 30 oktober wordt genoemd als het moment waarop de interne balans opgemaakt zal worden.
Toch wijzen prominenten uit de partij erop dat zelfs bij een forse electorale terugval de VVD politiek nog relevant kan blijven: met minder zetels kan de partij alsnog nodig zijn in coalitiebesprekingen, maar of dat verstandig is, blijft onzeker. Cultureel speelt ook mee dat openlijke kritiek binnen de VVD taboe is; deloyaliteit wordt vermeden, waardoor veel ongerustheid alleen achter gesloten deuren genoemd wordt.
Kortom: rond Yesilgöz klinkt strijdlust en optimisme, maar vele ervaren VVD’ers bereiden zich op een pijnlijke uitslag voor en voorzien een periode van interne reflectie en discussie als de verkiezingsuitslag tegenvalt.