Vuurwapengevaarlijke crimineel werkte twee jaar lang met kwetsbare zorgcliënten
In dit artikel:
De 36-jarige Z.I. stond op 9 september in Utrecht terecht omdat hij naar het oordeel van het Openbaar Ministerie twee jaar lang zonder de juiste kwalificaties als freelance begeleider van kwetsbare cliënten in de gehandicaptenzorg heeft gewerkt, mogelijk met vervalste documenten. Justitie eist achttien maanden gevangenisstraf en vordert bijna 190.000 euro — het bedrag dat hij volgens het OM met die werkzaamheden verdiende — terug. Dat terugvorderen is in dit type zaak opvallend en relatief nieuw.
Het verhaal kwam in een stroomversnelling toen in 2023 een bewoner van Bartiméus, de instelling voor blinden en slechtzienden waar Z.I. werkte, tijdens zijn dienst stikte in een appelstukje. Het daaropvolgende strafrechtelijke onderzoek concludeerde dat er geen fouten waren gemaakt door de hulpverleners; het was een ongeluk. Wel viel bij de registratie van Z.I. als getuige op dat zijn naam 26 keer in politiedossiers voorkwam, waaronder een recente veroordeling in 2023 voor verboden wapenbezit — die veroordeling volgde volgens het dossier een week nadat hij zijn tweede Verklaring omtrent het Gedrag (VOG) ontving.
Dat iemand met zo’n strafblad tot twee keer toe een VOG kreeg, wekt verbazing. Een VOG sluit niet automatisch personen met antecedenten uit; de beoordeling is maatwerk en hangt van meerdere factoren af. In Z.I.’s zaak vond de rechtbank aanwijzingen dat er vervalste diploma’s, een nagemaakte VOG en een nep-cv op een laptop in zijn slaapkamer stonden. Z.I. ontkent echter dat de laptop van hem is en zegt dat hij zelf geen valse stukken heeft ingediend; hij stelt dat anderen de VOG-aanvragen hebben verzorgd. De officier van justitie bestempelt die verklaring als ongeloofwaardig.
Achtergrond: in 2020 vond de politie bij een huiszoeking een vuurwapen in Z.I.’s woning, in een groter onderzoek naar een wapenvondst in een garagebox in Hoofddorp waar automatische geweren en handvuurwapens lagen; op één van die wapens was DNA van Z.I. aangetroffen. Hoewel hij daarvoor niet als medeverdachte in die zaak werd bewezen betrokken, kreeg hij wel 105 dagen straf voor het wapen dat thuis was gevonden — die straf hoefde hij niet meer uit te zitten vanwege een eerdere voorarrestduur.
Z.I. begon eind 2021 via bemiddelingsbureaus (onder andere Meteenzorg, Directwerk en AB-Zorg) te werken bij meerdere instellingen, zoals het Leger des Heils, ’s Heeren Loo, Pluryn, Zozijn en Bartiméus. Hij zegt dat bureaus niet om diploma’s vroegen en dat hij pas later besefte dat er valse documenten circuleerden. Inmiddels heeft hij wel een zorgdiploma behaald, maar het ministerie van VWS heeft hem voorlopig tien jaar uitgesloten van zorgbanen, tenzij hij in deze zaak wordt vrijgesproken. Tegenwoordig werkt hij als vrachtwagenchauffeur.
Zijn advocaat pleit vrijspraak en wijst op lacunes in het onderzoek: er zou onvoldoende zijn nagegaan vanaf welk e-mailadres of IP-adres de vervalsingen zijn verzonden en de laptop zou niet grondig technisch zijn onderzocht. De rechtbank doet op 22 september uitspraak over straf en eventuele terugvordering. De zaak werpt een scherp licht op zwaktes in aannameprocedures en het toezicht op bemiddelingsbureaus binnen de zorgketen.