Vuurvliegjes bij de entree van het Arboretum? Nee, deze lampjes branden op stroom uit planten
In dit artikel:
Bij de ingang van Arboretum Belmonte in Wageningen zijn sinds kort kleine, knipperende led‑lampjes te zien die niet op batterijen of zonnecellen werken, maar op stroom uit de grond — opgewekt door planten en bodemmicroben. De technologie is afkomstig van het Wageningse bedrijf Plant‑e, opgericht door Marjolein Helder, die op dit ‘plantenstroom’-principe is gepromoveerd en het bedrijf zestien jaar geleden startte.
Het systeem werkt als een biologische batterij: planten zetten via fotosynthese organisch materiaal om en scheiden delen daarvan via de wortels uit in de bodem. Bacteriën in de grond breken die stoffen af en daarbij komen elektronen vrij. Plant‑e biedt koolstofelektroden aan waar die elektronen naartoe kunnen stromen (de minpool), terwijl elders in het systeem een koolstoflaag fungeert als pluspool waar zuurstof elektronen aantrekt. Tussen die twee elektroden ontstaat stroom; wanneer een ledje daaraan wordt gekoppeld, gaat het licht branden — rechtstreeks “uit de grond”.
De lampjes bij de entree lijken op vuurvliegjes en geven diffuus licht; ze zijn bewust alleen bij de toegang geplaatst omdat het arboretum grotendeels donker moet blijven om de natuur niet te verstoren. Naast sierverlichting ontwikkelt Plant‑e ook sensoren die op diezelfde grondstroom werken. Die toestellen meten bodemvocht, temperatuur, grondwater en geleidbaarheid en kunnen in afgelegen gebieden via satellietdata naar buiten worden doorgegeven. Projecten lopen onder andere in Indonesische regenwouden en de Schotse Highlands; volgens Helder kunnen zulke sensoren jarenlang autonoom data leveren. Praktische toepassingen zijn er ook op plekken als golfgreens, waar ondergronds geplaatste sensoren zonder ingrijpende onderhoudswerkzaamheden continu kunnen monitoren.
Dennis Gudden, directeur van het arboretum, ziet de lampjes als een passend voorbeeld voor educatie en wil het verhaal over biodiversiteit, klimaat en lokale natuur meer laten zien aan scholieren en studenten. Het arboretum, voormalig universitair terrein met zeven nationale plantencollecties en meer dan 150.000 bezoekers per jaar, overweegt informatiepanelen en proefopstellingen om zowel de techniek van grondstroom te verklaren als praktische tips voor biodiversiteit in tuinen te tonen — zonder de museumachtige en natuurlijke sfeer te verliezen.