Vuelta opnieuw stilgelegd door demonstranten. Hoe garandeer je een veilige wielerkoers?
In dit artikel:
Tijdens de Vuelta is er dinsdag opnieuw een grootschalig pro-Palestinaprotest geweest, waardoor de slotklim van de etappe werd geschrapt en de koers met acht kilometer werd ingekort; Egan Bernal werd uiteindelijk als winnaar genoteerd. Het voorval is de nieuwste aflevering in een reeks verstoringen die de Ronde van Spanje deze week teisterden, nadat eerder al een etappe in Bilbao moest worden aangepast vanwege acties van betogers.
De demonstraties begonnen als protest tegen Israel Premier Tech (IPT), de ploeg van de Israëlische miljardair Sylvan Adams, maar zijn inmiddels breder van karakter en hebben aangetoond dat betogers dicht bij het evenement kunnen komen en delen van het parcours kunnen lamleggen. Dat levert niet alleen organisatorische problemen op maar ook gevaar: er vielen al twee renners nadat demonstranten op de weg sprongen. Twaalf arrestaties zijn verricht in verband met recente acties.
Organisatoren worstelen met de vraag hoe zij de veiligheid op een open, 180 kilometer lang parcours kunnen garanderen. ASO, organisator van de Vuelta en ook van de Tour de France, kan teams niet zomaar uitsluiten — die bevoegdheid ligt bij de internationale wielerunie UCI — en neemt daarom verdedigende maatregelen zoals dubbele hekken bij de finish en het inzetten van extra politie. In Valladolid, waar donderdag een tijdrit van 27,5 km plaatsvindt, worden bijna vierhonderd extra agenten ingezet, deels zichtbaar, deels in burger, om het parcours rond de stad te beveiligen.
Nederlandse koersorganisatoren Leo van Vliet (Amstel Gold Race) en Thijs Rondhuis signaleren machteloosheid: demonstraties rond een koers over zo’n lange afstand zijn praktisch oncontroleerbaar. Mogelijke vervolgstappen zijn intensieve publieksmonitoring — bijvoorbeeld met voertuigen die het parcours afrijden om onregelmatigheden te signaleren — of het formeel faciliteren van protesten, zoals bij het boerenprotest in 2022, mits dat de rennersveiligheid niet ondermijnt. Rondhuis vermoedt echter dat het daarvoor in de Vuelta te laat is, mede door de gepolariseerde retoriek rondom IPT-eigenaar Adams en politieke reacties die de spanning hebben opgeschroefd.
De conclusie van betrokkenen is somber maar niet fatalistisch: een structurele oplossing voor deze week lijkt onwaarschijnlijk, al achten zij de kans op een zeer ernstig incident klein. De kwestie legt echter pijnlijk bloot hoe kwetsbaar wielerkoersen zijn voor politiek gemotiveerde demonstraties en welke dilemma’s dat stelt voor veiligheid en sportintegriteit.