VS zet Venezolaans 'kartel' op de terreurlijst, nieuwe fase in de spanningen
In dit artikel:
De Verenigde Staten hebben het zogenoemde Cartel de los Soles formeel aangewezen als buitenlandse terroristische organisatie. De stap — eerder deze maand door minister van Buitenlandse Zaken Rubio aangekondigd — geeft Amerikaanse instanties extra juridische en operationele instrumenten om tegen de groep (en daarbij impliciet tegen delen van de Venezolaanse regering) op te treden.
Volgens Washington staat president Nicolás Maduro aan het hoofd van het kartel en zouden ook hoge leden van zijn regering erbij betrokken zijn; concrete bewijzen voor die leidende rol zijn niet gepresenteerd. De regering-Maduro verwerpt de beschuldiging en bestempelt het besluit als absurd. Maduro en zijn ministers stellen dat de VS met de maatregel vooral geïnteresseerd zijn in Venezolaanse oliereserves; de Verenigde Staten erkennen zijn bewind bovendien niet.
De maatregel komt tegen een achtergrond van sterk oplopende spanningen tussen Washington en Caracas. Sinds september heeft het Amerikaanse leger naar eigen zeggen meer dan twintig boten vernietigd die betrokken waren bij drugstransporten, waarbij ruim tachtig opvarenden omkwamen. Daarnaast heeft de VS haar militaire aanwezigheid in het Caribisch gebied verstevigd en deze maand het grootste vliegdekschip ter wereld ingezet om ‘illegale activiteiten’ te bestrijden — de grootste concentratie Amerikaanse militaire macht in Zuid-Amerika in ruim dertig jaar. Minister van Defensie Hegseth zei dat het terrorisme-label de VS “veel nieuwe opties” biedt om druk te zetten, maar noemde geen concrete acties en wilde niet bevestigen of militaire aanvallen in Venezuela overwogen worden.
Regionale reacties zijn verdeeld: de Venezolaanse buitenlandminister veroordeelt de stap en ziet er een rechtvaardiging in voor eerdere dodelijke acties op zee; de Colombiaanse president Gustavo Petro noemde het kartel op sociale media een fictie en een excuus voor interventie. Experts die de organisatie al sinds de jaren negentig volgen benadrukken dat de term Cartel de los Soles eerder een verzamelnaam is voor netwerken van corrupte militaire en politieke functionarissen dan een klassiek hiërarchisch drugsimperium zoals het Sinaloa- of Medellín-kartel. Zij spreken van een «systeem van contacten» waarbij verschillende acteurs profiteren van samenwerking met drugscriminelen, in plaats van één enkele baas.
De aanwijzing past in een bredere koers van de regering-Trump; sinds zijn aantreden zijn meerdere Latijns-Amerikaanse criminele organisaties als terroristisch bestempeld via een decreet van 20 januari. De nieuwe classificatie vergroot de mogelijkheden voor sancties, juridische vervolging en financiële maatregelen, maar vergroot ook de diplomatieke en veiligheidsrisico’s in de regio.