VS wil met VN-resolutie Arabische zorgen over Gaza wegnemen, Rusland verzet zich
In dit artikel:
De Verenigde Staten hebben in een sterk gewijzigde VN-conceptresolutie over Gaza voor het eerst op een voorwaardelijke manier ruimte gelaten voor Palestijnse staatvorming. Na intensieve onderhandelingen met Arabische landen bevat de Amerikaanse tekst nu een passage die stelt dat, zodra de Palestijnse Autoriteit een internationaal afgesproken hervormingsprogramma heeft voltooid, er voorwaarden kunnen ontstaan voor “een geloofwaardig pad naar Palestijnse zelfbeschikking en een Palestijnse staat”. Washington wil bovendien een dialoog tussen Israël en de Palestijnen organiseren over een politieke toekomst van vreedzame co-existentie.
De resolutie is bedoeld als juridische basis voor een internationale stabilisatiemacht (ISF) in Gaza en voorziet ook in een tijdelijke bestuursvorm, de zogenaamde Board of Peace (BoP), waarvan expliciet staat dat zij als transitie-autoriteit moet functioneren. Belangrijke aanpassing ten opzichte van eerdere teksten is dat een Israëlische terugtrekking uit Gaza gekoppeld wordt aan de voortgang van de ISF: Israël trekt zich terug “naarmate” de ISF controle en stabiliteit creëert. Tony Blair is genoemd als mogelijke speciale gezant in de BoP, maar niet als officieel vertegenwoordiger van het Verenigd Koninkrijk.
Het Amerikaanse voorstel stuit op tegenkrachten. Rusland diende afgelopen nacht een eigen ontwerpresolutie in die de BoP weglaat, onmiddellijke humanitaire toegang eist en expliciet de territoriale integriteit van een toekomstige Palestijnse staat benadrukt, waarbij Westelijke Jordaanoever en Gazastrook als één geheel worden gezien. Dat strookt met wensen van Europese en Arabische landen. Volgens Washington willen Rusland (en waarschijnlijk ook China) vooral vertraging veroorzaken en druk uitoefenen op het Amerikaanse initiatief, dat is gebaseerd op Trumps twintigpuntenplan.
Arabische staten zijn terughoudend om militair deel te nemen aan de stabilisatiemacht zolang er geen duidelijk mandaat en garanties voor Palestijnse zelfbeschikking zijn; zij vrezen binnenlandse kritiek als zij worden gezien als instrument van een Israëlische veiligheidsagenda. Israël reageert bezorgd op passages over mogelijke staatvorming en vindt belangrijke formuleringen problematisch.
De stemming in de VN-veiligheidsraad, die aanvankelijk voor maandag gepland stond, is onzeker geworden door de Russische tegenzet en mogelijke Chinese steun daarvoor. De Amerikaanse VN-missie waarschuwt dat verdeeldheid in de raad “ernstige, te voorkomen gevolgen” kan hebben voor Palestijnen in Gaza en dringt aan op het benutten van dit momentum voor duurzame vrede.