VS of China als eerste terug op maan? 2026 cruciaal voor nieuwe space race
In dit artikel:
In 2026 staan zowel een Amerikaanse als een Chinese maanraket gepland om te worden gelanceerd als voorbereiding op toekomstige bemande maanlandingen — een nieuwe fase in de moderne space race waarbij onduidelijk is wie zal zegevieren. De VS mikken op een bemande maanlanding in 2027, maar experts achten dat onwaarschijnlijk omdat de Amerikaanse maanlander nog niet gereed is.
Bij NASA heerst onrust: voorgestelde forse bezuinigingen van de regering-Trump bedreigen onderdelen van het Artemis-programma, onderzoeksprojecten en sondes. Veel leden van het Congres verzetten zich echter tegen de sterk ingekrompen begroting, waardoor de precieze gevolgen onzeker blijven. SpaceX is aangewezen om de Amerikaanse lander te bouwen, gebaseerd op het enorme Starship, dat nog niet klaar is voor bemande vluchten. Daarom mogen ook andere partijen, zoals Jeff Bezos’ Blue Origin, meedingen. Interne spanningen werden zichtbaar in publiekelijke verwijten tussen Elon Musk en hoge NASA-functionarissen; Jared Isaacman is onlangs benoemd tot plaatsvervangend NASA-chef en zei dat de vroege oplevering doorslaggevend zal zijn.
Ruimtevaartdocent Erik Laan wijst op uiteenlopende belangen: SpaceX richt zich liever op Mars, maar heeft een maancontract gekregen, terwijl de Amerikaanse politieke druk deels voortkomt uit prestige — het planten van een vlag — in plaats van langdurig wetenschappelijk onderzoek. De oorspronkelijke bedoeling van Artemis was juist langdurige wetenschappelijke aanwezigheid in de buurt van de zuidpool van de maan, waar mogelijke watervoorraden liggen.
China werkt gestaag door en meldde dat raket-, vaartuig- en lander-prototypes de prototypefase zijn gepasseerd; in het komende jaar is een eerste testvlucht gepland, mogelijk met een lichtere versie van hun maanraket. Analist Andrew Jones merkt dat Peking een consistente langetermijnstrategie volgt, wat het tempo en de gemoedsrust verklaart; vertragingen blijven echter goed mogelijk — ook China kan technische tegenslagen, zoals problemen met de Lange Mars 10, tegenkomen. Een mislukte onbemande test volgend jaar zou directe gevolgen kunnen hebben voor de bemande plannen.
Kortom: de race is geopend maar onzeker. De VS hebben het tempo en prestige, China volhardt in planning en uitvoering; welke partij uiteindelijk als eerste succesvol landt, hangt af van technische rijping, beleidsbeslissingen en timing van tests en financiering.