"VS moét Groenland hebben voor nationale belangen", zegt Trump na aanstelling van Speciaal Gezant
In dit artikel:
President Trump herhaalde kort na de benoeming van Jeff Landry dat de Verenigde Staten Groenland nodig hebben, en noemde het eiland essentieel voor de bescherming van Amerikaanse nationale belangen. Landry, Republikeins gouverneur van Louisiana sinds begin 2024, werd aangesteld als Speciaal Gezant voor Groenland; waarom juist hij is gekozen, blijft onduidelijk. Op sociale platforms stelde Landry dat het een eer is bij te dragen aan het "onderdeel maken van Groenland van de VS" en Trump prees hem als iemand die zich sterk voor Amerikaanse veiligheid zal inzetten.
Denemarken en Groenland reageerden verontwaardigd. Deense minister van Buitenlandse Zaken Lars Løkke Rasmussen bestempelde de stap als "volstrekt onaanvaardbaar", noemde het een mogelijke escalatie en riep de Amerikaanse ambassadeur op het matje. Deense media melden dat Washington probeert rechtstreeks contact met de Groenlandse autoriteiten te leggen, maar in de praktijk horen zowel Deense als Groenlandse vertegenwoordigers aanwezig te zijn bij gesprekken over buitenlandse, veiligheids- of defensiezaken die Groenland raken.
De kwestie staat niet op zichzelf. Groenland is een autonoom deel van het Koninkrijk Denemarken met circa 57.000 inwoners, maar door zijn ligging in het Noordpoolgebied strategisch belangrijk: het eiland ligt dichtbij nieuwe scheepvaartroutes en speelt een rol in militaire waarneming (de Amerikaanse Pituffik-basis ondersteunt raketwaarschuwing en ruimtebewaking). Daarnaast wekt de aanwezigheid van schaarse grondstoffen, zoals aardmetalen onder de permafrost, belangstelling.
Trump haalde tijdens zijn eerste ambtstermijn al eens zijn wens aan om Groenland te kopen, iets wat zowel Denemarken als de Groenlandse regering afwezen. Het aanstellen van speciale gezanten is gebruikelijk bij moeilijke diplomatieke dossiers; voorbeelden zijn vertegenwoordigers die betrokken zijn bij onderhandelingen rond Oekraïne of het Midden-Oosten. De nieuwe stap risicoot de betrekkingen met Denemarken verder te belasten en zal de discussie over soevereiniteit, veiligheid en economische belangen in het Noordpoolgebied oproepen.