Vrouwen spelen binnen extreem-rechts een steeds zichtbaarder rol
In dit artikel:
Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 17 november 2025 behielden PVV, JA21 en FvD samen ongeveer hetzelfde zetelaantal als in 2023 (41 zetels), maar het buitenparlementaire extreem-rechtse spectrum verschoof naar rechts en werd zichtbaarder. De verschuiving kreeg extra aandacht toen Thierry Baudet het lijsttrekkerschap van FvD overdroeg aan de 28‑jarige Lidewij de Vos, een zet die in de media al snel het zogenaamde ‘Lidewij‑effect’ werd genoemd: een poging om het gezicht van de partij op te frissen en nieuwe kiezers aan te spreken.
Het artikel plaatst deze nationale ontwikkeling in een breder internationaal patroon: vrouwen nemen steeds vaker zichtbare posities binnen extreem‑rechtse partijen, van leiderschap tot influencerrol. Namen als Marine Le Pen, Giorgia Meloni, Alice Weidel en Siv Jensen illustreren hoe vrouwelijke kopstukken het imago van harde, mannelijk getinte partijen kunnen verzachten zonder dat de onderliggende ideologie verandert. De strategische inzet van vrouwelijke figuren — ook wel pinkwashing — maakt radicaal‑rechtse boodschappen toegankelijker en vermindert de afstand tot vrouwelijke kiezers, waardoor de genderkloof in het electoraat kleiner wordt.
Tegelijkertijd waarschuwt het stuk dat deze zichtbaarheid vaak een alibifunctie heeft: vrouwen in de frontlinie weerleggen beschuldigingen van misogynie terwijl partijstructuren, beleidskeuzes en denkbeelden diep patriarchaal blijven. Extreem‑rechtse partijen passen femonationalistische retoriek toe door vrouwenrechten te gebruiken als rechtvaardiging voor anti‑islamitische en anti‑immigratiepolitiek. In Nederland werden angstaanjagende incidenten, zoals de moord op de zeventienjarige Lisa, door partijen als PVV en FvD instrumenteel gebruikt om tegen opvangcentra en migratie te ageren. Ook partijprogramma’s koppelen geregeld bescherming van vrouwen aan kritiek op islamitische cultuur, zoals zichtbaar is bij JA21.
Die genderpolitiek combineert twee strategieën: een benevolente, beschermende framing waarin vrouwen als zuiver en voortbrengend voor de natie worden neergezet, en een hardere, openlijk onderdrukkende lijn die vrouwen expliciet kleiner maakt of uitsluit. Vrouwelijke extreem‑rechtse influencers spelen hier actief op in: zij mengen opvoedingstips en lifestylecontent met complottheorieën over ‘omvolking’, antifeministische narratieven en vreemdelingenhaat. Tegelijkertijd bestaan er mannelijke iconen en ideologen die agressief seksisme promoten — een mix die antifeminisme als verbindende ideologische brandstof gebruikt.
De conclusie is dat de aanwezigheid van vrouwen in topfuncties extremistische partijen niet per definitie milder maakt; het fungeert vooral als effectieve strategie om radicaal‑rechtse ideeën te normaliseren, bredere steun te mobiliseren en kritiek op misogynie te ontkrachten zonder wezenlijke concessies aan de onderliggende patriarchale agenda.