Vrouwen blijven weg bij anticonceptiepil door desinformatie op sociale media
In dit artikel:
Onderzoekers van de Universiteit van Sheffield (gerapporteerd in The Guardian) concluderen dat desinformatie op sociale media, vooral TikTok, ertoe leidt dat steeds meer vrouwen stoppen met de anticonceptiepil. De inhoudsrijke verhalen over bijwerkingen vergroten angst en onzekerheid veel meer dan de feitelijke medische risico’s, wat bij sommige vrouwen leidt tot psychische klachten — een voorbeeld van het nocebo-effect: het óver angstig worden door verwachtingen van schade, met gevoelens van somberheid en onrust tot gevolg.
In een onderzoek onder 275 vrouwen van 18–45 jaar die de pil in de voorgaande 18 maanden hadden gebruikt, rapporteerde 97% minstens één bijwerking. De onderzoekers onderscheiden vier typen nocebo-gerelateerde overtuigingen: het gevoel dat de pil schadelijk is, weinig vertrouwen in geneesmiddelenontwikkeling, het algemene idee dat medicijnen slecht zijn en de overtuiging dat men zelf extra gevoelig is voor medicijnen. Deze percepties beïnvloeden vaak de keuze om met de pil te stoppen.
De Britse gezondheidsdienst NHS waarschuwt voor de rol van influencers die ‘natuurlijke’ methoden promoten (temperatuurmeting, cyclusmonitoring). Hoewel sommige risico’s van de pil — zoals een licht verhoogde kans op bloedstolsels, schildklierproblemen of beroerte — medisch onderbouwd zijn, blijven de absolute risico’s klein; zo is het tromboserisico in de eerste weken van zwangerschap hoger dan bij gebruik van de pil.
In Engeland is de pil nog steeds de meest gebruikte anticonceptie, maar het gebruik daalt: van circa 39% in 2020 naar 28% in 2024; experts koppelen die daling deels aan een stijging van het aantal abortussen. Ook in Nederland neemt het pilgebruik af (van 30% in 2017 naar 24% in 2023) terwijl het spiraaltje in opkomst is (ongeveer 1 op de 5 vrouwen).
Kortom: sociale media verspreiden verhalen die reële zorgen oproepen maar de perceptie van risico’s versterken, wat kan leiden tot onnodig stoppen met effectieve anticonceptie. Betere voorlichting, betrouwbare informatiebronnen en gesprek met zorgverleners zijn belangrijk om vrouwen te helpen afgewogen keuzes te maken.