Voorlopige evaluatie Dilan Yeşilgöz: vier strategische missers

In dit artikel:

In de nieuwste aflevering van de podcast De X! Factor bespreken Ton F. van Dijk en Esther van Fenema de diepe crisis bij de VVD onder leiding van Dilan Yesilgöz. De partij staat volgens peilingen op slechts 16 zetels; de presentatoren wijten die val vooral aan politieke fouten van de partijleider en twijfelen of de VVD het tij kan keren.

Als directe aanleiding noemen ze een recente gezamenlijke verklaring van Yesilgöz en artiest Douwe Bob op X, waarmee een juridische kwestie werd bijgelegd. Van Dijk benadrukt dat die verklaring vooral een compromis was om met het oog op de verkiezingen ruis te verwijderen, maar dat de affaire het beeld van een zwakke, impulsieve leider versterkt.

Van Dijk somt vier strategische misstappen op die volgens hem de achteruitgang verklaren:
- Het laten vallen van het kabinet over een relatief beperkt asielpunt (nareis), een kwestie die volgens hem met de ChristenUnie had kunnen worden opgelost.
- Het opheffen van de formele uitsluiting van samenwerking met de PVV, waardoor veel kiezers voortaan als zinvol een stem op de PVV zagen en die partij naar circa 37 zetels steeg.
- Na de val van het kabinet opnieuw de PVV uitsluiten, waardoor Yesilgöz zichzelf in een politiek oncomfortabele hoek manoeuvreerde richting PvdA-leider Frans Timmermans — een optie die veel VVD-stemmers afwijzen.
- Haar omgang met de Douwe Bob-kwestie: te lang vasthouden aan een ernstige beschuldiging en pas na juridische druk terugkomen op die stelling.

Van Fenema vraagt zich af in hoeverre adviseurs medeverantwoordelijk zijn; Van Dijk houdt de eindverantwoordelijkheid bij de leider zelf. Beide podcasters noemen Yesilgöz wel persoonlijk aansprekend, maar politiek te voorspelbaar en te reactief.

Ze bespreken ook een mogelijk leiderschapswissel: nummer twee Eelco Heinen (minister van Financiën) zou het imago kunnen herstellen door pragmatischer te lijken over samenwerking met de PVV. Van Dijk vindt zo’n wissel echter onwaarschijnlijk omdat de partij loyaal blijft aan haar huidige leider, wat volgens hem kan leiden tot een langdurige teruggang. De volledige analyse is te beluisteren in de betreffende podcastaflevering.