Voorkeurstemmen (op een vrouw): hoe werkt dat?
In dit artikel:
Een kandidaat die laag op de kandidatenlijst staat, kan tijdens de Tweede Kamerverkiezingen toch een zetel bemachtigen als hij of zij voldoende voorkeurstemmen krijgt. In Nederland stemmen kiezers op individuele kandidaten binnen een partijlijst; als een kandidaat ten minste 25% van de kiesdeler aan voorkeurstemmen haalt, mag diegene de plaats op de lijst passeren en in aanmerking komen voor een van de door de partij gewonnen zetels. De uiteindelijke zetelverdeling gebeurt eerst op partijniveau (aantal zetels per partij), daarna kunnen voorkeurstemmen de volgorde binnen die partij wijzigen.
Dit instrument is relevant omdat de huidige Kamer relatief veel witte mannen boven de 35 bevat en er een tekort is aan vrouwen, mensen van kleur en jongeren. Voorkeurstemmen geven kiezers rechtstreeks invloed om populaire, misschien minder door partijleiders gesteunde kandidaten tóch binnen te brengen, wat de diversiteit en representativiteit van de Kamer kan vergroten. Belangrijk om te weten: voorkeurstemmen veranderen niet het totaal aantal zetels voor een partij, maar kunnen wel bepalen welke individuen die zetels gaan bezetten — en zo politieke pluraliteit en legitimiteit versterken.