Voor de geschiedenisboeken: Vladimir Poetin, Xi Jinping en Kim Jong-un zij aan zij op militaire parade in China
In dit artikel:
In Peking hield China een omvangrijke militaire parade ter herdenking van de 80ste verjaardag van de overwinning op Japan in de Tweede Wereldoorlog. De manifestatie — volgens Chinese media de grootste ooit — was bedoeld om de hervormde militaire structuur en de opbouw van China’s strijdkrachten in vol ornaat te tonen en tegelijkertijd China als grootmacht te profileren. President Xi Jinping gebruikte het evenement ook strategisch om buitenlandse bondgenoten in beeld te brengen.
Het opvallendste beeld van de dag was de gezamenlijke verschijning van Xi, de Russische president Vladimir Poetin en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un op de rode loper, en later zij aan zij tijdens de parade. Het was de eerste openbare bijeenkomst van het drietal en kreeg daardoor veel wereldwijde aandacht. Of de drie leiders achter de schermen ook besloten gesprekken hebben gevoerd, is niet bevestigd. De uitnodiging aan Poetin vormde deels een wederdienst: Xi was eerder in mei aanwezig bij de Russische Overwinningsdag-parade.
Kim Jong-un reisde per gepantserde trein naar Peking en bracht zijn dochter Kim Ju-ae mee — een opvallende aanwezigheid omdat de Noord-Koreaanse leider zelden zijn land verlaat en zijn dochter de afgelopen jaren vaker bij belangrijke optredens is gezien. Zuid-Koreaanse inlichtingendiensten noemen haar de “meest waarschijnlijke” opvolger; haar precieze leeftijd en achtergrond blijven grotendeels onduidelijk.
De nabijheid tussen Beijing en Moskou wordt door velen gevolgd met zorg; China en Rusland zijn de afgelopen jaren nauwer naar elkaar toe gegroeid, vooral sinds de Russische invasie van Oekraïne en de daaropvolgende westerse sancties. In de marge van de parade werd ook gewezen op rapporten dat Noord-Koreaanse militairen Rusland zouden ondersteunen in het conflict met Oekraïne, iets dat officieel niet uitgebreid is bevestigd.
Naast Poetin en Kim waren tientallen andere staatshoofden en regeringsleiders aanwezig, voornamelijk uit Zuidoost- en Centraal-Azië (waaronder leiders uit Indonesië, Vietnam, Kazachstan), het Midden-Oosten (Iran, Pakistan) en enkele Afrikaanse en Latijns-Amerikaanse landen. Uit Europa reisden onder meer de Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko, de Servische president Aleksandar Vučić en als enige EU-lidstaatleider de Slowaakse premier Robert Fico af. De brede, maar selectieve gastenlijst onderstreepte Xi’s wens om vrij duidelijk te tonen wie tot zijn strategische kring behoort.
De parade was daarmee zowel een viering van een historische gebeurtenis als een geopolitieke etalage: een middel voor China om militaire vooruitgang te demonstreren en internationale betrekkingen te signaleren zonder dat alle achterkamergesprekken openbaar werden gemaakt.