Vluchten onder vuur: evacuatie van Gaza-Stad verandert in strijd om overleven
In dit artikel:
Honderdduizenden inwoners van Gaza-Stad vluchten sinds het Israëlische evacuatiebevel eerder deze week richting het zuiden, maar de uitwegen zijn levensgevaarlijk en de opvangcapaciteit is ontoereikend. Op de twee door Israël aangegeven corridors — Salah al-Din Street en de kustweg al-Rashid — wordt volgens getuigen vanuit sluipschutters geschoten en vielen luchtaanvallen; op al-Rashid werd een flat geraakt terwijl veel gezinnen in tenten bivakkeren. Het Israëlische leger zegt inmiddels bijna de helft van Gaza-Stad te beheersen en heeft grote delen van de stad, met name hoogbouw, ernstig beschadigd. Daardoor raakten binnen enkele dagen tienduizenden (meer dan 50.000 volgens hulpdiensten) dakloos.
Israël rechtvaardigt de aanvallen met het argument dat hoge gebouwen dienstdoen als ‘terreurtorens’ en deel uitmaken van Hamas’ infrastructuur. Critici zien dat anders: Marieke de Hoon, docent internationaal strafrecht, stelt dat het evacuatiebevel en het gedwongen verwijderen van bevolkingsgroepen uit voorzorg een misdaad tegen de menselijkheid of een oorlogsmisdaad kan vormen. Volgens haar is het verslaan van Hamas geen rechtvaardiging voor grootschalige gedwongen verplaatsing en burgerdoden. De Israëlische analist Ori Goldberg benadrukt dat de regering weinig waarde lijkt te hechten aan internationale kritiek en Gaza als een algeheel militair doelwit beschouwt, waardoor onderscheid tussen strijders en burgers vervaagt.
Tegelijk zijn er pogingen opgezet om distributie van hulp te reguleren: twee grote uitgiftepunten van de Gaza Humanitarian Foundation (GHF), met Amerikaanse steun, zouden op ruïnes bij Rafah en in al-Mawasi komen. Die locaties worden bewaakt door Amerikaanse huurlingen; een BBC-onderzoek koppelt sommige bewakers aan een motorbende met sterke anti-islamitische sentimenten. Bij eerdere uitgiftes zijn al honderden mensen gedood tijdens pogingen voedsel te verkrijgen. In al-Mawasi zijn geïmproviseerde kampen overvol, met schaarste aan water en medische zorg, toenemende vervuiling en constante aanwezigheid van drones.
Het ministerie van Gezondheid in Gaza meldt tot nu toe ongeveer 64.700 doden en 163.800 gewonden; in één etmaal werden meer dan zeventig lichamen in ziekenhuizen binnengebracht. Voorstanders van juridische toetsing waarschuwen dat de combinatie van massale verplaatsing, grootschalige vernietiging en hoge burgerdoden wijst op een beleid dat structureel burgerlijden accepteert en mogelijk opzettelijke uitroeiing van de Palestijnse bevolking neerkomt.